Αναστάτωση και έντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η οδηγία προς τους δημοτικούς άρχοντες για μείωση του οδοφωτισμού ως αντίβαρο στην υπέρογκη αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Το πρόγραμμα αλλαγής φωτισμού και η εγκατάσταση led στον δημόσιο φωτισμό –το οποίο έχει ξεκινήσει πριν από δύο χρόνια– βρίσκεται στο στάδιο της δημοπράτησης για πολλούς δήμους, ενώ κάποιοι δεν έχουν αποφασίσει καν να το ξεκινήσουν. Οσον αφορά άλλα μέτρα εξοικονόμησης, όπως η ενεργειακή αναβάθμιση των δημοτικών κτιρίων, ελάχιστα έχουν γίνει στο μεγαλύτερο ποσοστό του κτιριακού δυναμικού που κατέχουν οι δήμοι της χώρας.
Η μείωση του φωτισμού στις πόλεις είναι ένα μέτρο εξοικονόμησης ενέργειας, πρακτικά ανεφάρμοστο και ατελέσφορο, εκτιμά η ΚΕΔΕ (Κεντρική Ενωση Δήμων). «Μια μείωση του οδοφωτισμού της τάξης του 10% θα μπορούσε να δημιουργήσει ζητήματα ασφάλειας των πολιτών», τονίζει ο κ. Δημήτρης Παπαστεργίου, πρόεδρος της Ενωσης και δήμαρχος Τρικκαίων.
Προσέθεσε επίσης ότι υπάρχει νομικό κενό όσον αφορά τον οδοφωτισμό στους δήμους, με αποτέλεσμα οι αιρετοί να έχουν την ευθύνη για την πιθανή πρόκληση ατυχήματος.
Οι περισσότεροι δήμοι δεν έχουν συστήματα τηλεμετρίας ώστε να μπορούν να ελέγξουν κεντρικά τον φωτισμό της πόλης τους, προσθέτει ο κ. Γιώργος Παπαναστασίου, δήμαρχος Αγρινίου και επικεφαλής της αρμόδιας επιτροπής της ΚΕΔΕ.
Σε κάθε περίπτωση η εξοικονόμηση που θα επιτευχθεί με τη μείωση του οδοφωτισμού ή και του καλλωπιστικού φωτισμού είναι ελάχιστη, εξηγεί ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ. «Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, αν κλείσουμε τον φωτισμό της Ακρόπολης μετά τις 12 τη νύχτα θα έχουμε εξοικονόμηση της τάξης των 1.000 ευρώ περίπου τον μήνα. Στα Τρίκαλα σβήσαμε τον διακοσμητικό φωτισμό στο ποτάμι και στις γέφυρες, αλλά οι μετρήσεις έδειξαν ότι δεν καταφέραμε και πολλά από την άποψη της εξοικονόμησης. Δεν αρκεί να σβήσουν κάποιες λάμπες», σημειώνει.
Δάνεια για έργα
«Η μείωση του φωτισμού στις πόλεις θα μπορούσε να δημιουργήσει ζητήματα ασφάλειας των πολιτών», τονίζει ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, διατυπώνοντας παράλληλα συγκεκριμένα αιτήματα.
Η ΚΕΔΕ προκειμένου να περιοριστεί η κατανάλωση ενέργειας επανέρχεται στο αίτημά της να δοθεί η δυνατότητα δανειοδότησης για την πραγματοποίηση έργων εξοικονόμησης στους δήμους που δεν έχουν δανειοληπτική ικανότητα, λόγω χρεών. Πάντως, αρκετοί δήμοι έχουν προχωρήσει σε σχετικά έργα μέσω ΣΕΑ (Σύμβαση Ενεργειακής Αξιοποίησης) με ιδιώτες, οι οποίοι χρηματοδοτούν το έργο, αλλά στη συνέχεια λαμβάνουν τα έσοδα της εξοικονόμησης για την επόμενη δεκαετία τουλάχιστον. «Γιατί να μην κάνουν τις επενδύσεις οι δήμοι και στη συνέχεια να εισπράττουν και τα οφέλη;», προτείνει ο κ. Παπαστεργίου.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ παραδέχεται, ωστόσο, ότι ακόμα και αν επιτραπεί οι χρεωμένοι δήμοι να πάρουν δάνειο, τα αποτελέσματα της εξοικονόμησης δεν θα προκύψουν άμεσα, τουλάχιστον όσο άμεσα απαιτείται δεδομένου του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ζητάει ακόμα να προχωρήσει ταχύτατα το πρόγραμμα «Ηλέκτρα» για την ενεργειακή αναβάθμιση των δημόσιων κτιρίων, το οποίο ωστόσο έχει δύσκολες προδιαγραφές.
Η διευκόλυνση των δήμων ώστε να μπορέσουν να επενδύσουν σε έργα ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) αποτελεί επίσης αίτημα της ΚΕΔΕ.
Ωστόσο, ακόμα και οι δήμοι που έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις σε ΑΠΕ (π.χ. φωτοβολταϊκά), ή είναι έτοιμοι να το κάνουν, αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα, καθώς το ηλεκτρικό ρεύμα που παράγουν δεν μπορεί να ενσωματωθεί στο κεντρικό δίκτυο· δεν υπάρχει ενεργειακός διαθέσιμος «χώρος».
«Η αναβάθμιση των δικτύων του ΔΕΔΔΗΕ αποτελεί προτεραιότητα», εξηγεί δίνοντας ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. «Στα Τρίκαλα φτιάξαμε ένα φωτοβολταϊκό πάρκο το οποίο παράγει ενέργεια για τη λειτουργία της ΔΕΥΑ (εταιρεία ύδρευσης και αποχέτευσης) Τρικάλων. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια θα έχει γίνει απόσβεση του έργου και η εταιρεία θα έχει ενεργειακή αυτοτέλεια χωρίς κόστος», τονίζει ο κ. Παπαστεργίου. «Ομως δεν υπήρχε διαθέσιμος υποσταθμός στα Τρίκαλα. Ο κοντινότερος υποσταθμός για να συνδεθεί το πάρκο με το δίκτυο ήταν στον Δήμο Καλαμπάκας. Το έργο για τη μεταφορά του παραγόμενου ρεύματος εκεί στοίχισε 750.000 ευρώ», καταλήγει.
«Αρχαίοι» τύποι λαμπτήρων
Κώστας Μπακογιάννης
Δήμαρχος Αθηναίων
Ο δήμαρχος Αθηναίων απέκλεισε το ενδεχόμενο να κλείσουν τα φώτα στις γειτονιές της Αθήνας. «Για εμάς στον Δήμο Αθηναίων το φως δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη γιατί είναι συνώνυμο της ασφάλειας», τονίζει. Ο Δήμος Αθηναίων έχει ένα «γερασμένο» δίκτυο που αποτελείται από περίπου 41.500 φωτιστικά σώματα και το οποίο καταναλώνει 25 εκατ. kWh ετησίως. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ορισμένοι τύποι λαμπτήρων που είναι εγκατεστημένοι σε διάφορα σημεία έχουν πλέον αποσυρθεί από το εμπόριο. Το πρόγραμμα αντικατάστασης φωτιστικών με λάμπες led και εγκατάστασης αυτοματισμών, επένδυση 50 εκατ. ευρώ, έχει προχωρήσει, σύμφωνα με τον κ. Μπακογιάννη, και θα τεθεί σε εφαρμογή τις επόμενες εβδομάδες, με 2.000 λάμπες να «εκσυγχρονίζονται». Εφόσον ολοκληρωθεί η αλλαγή, σε περίπου 1,5 χρόνο, εκτιμά η δημοτική αρχή, η εξοικονόμηση μπορεί να είναι 65%.
Γρηγόρης Κωνσταντέλλος
Δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης
Οι ενεργειακές ανάγκες του Δήμου Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης έχουν μειωθεί κατά 50% την τελευταία οκταετία με μια σειρά έργων που εφαρμόστηκαν, όπως εξηγεί ο δήμαρχος της πόλης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος. «Η μείωση αφορά τις κιλοβατώρες, όχι βέβαια το κόστος», διευκρινίζει. Από το 2017 ο οδοφωτισμός του δήμου (6.300 φωτιστικά) και ο φωτισμός στα πάρκα (3.500 φωτιστικά) έχει αντικατασταθεί με λάμπες led και αυτοματοποιημένα συστήματα. Επίσης, έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά σε σχολικά κτίρια, με αποτέλεσμα τέσσερα σχολεία να είναι ήδη ενεργειακά αυτόνομα. Ο δήμος θα μπορούσε να προχωρήσει σε περισσότερες επενδύσεις σε ΑΠΕ. «Το υπουργείο Περιβάλλοντος δίνει προτεραιότητα στους μεγάλους παραγωγούς ηλεκτρικού ρεύματος –μέσω ΑΠΕ– και δεν δίνει κίνητρα –όπως θα έπρεπε– στους δήμους. Μέσω των επενδύσεων οι δήμοι θα μπορούσαν να έχουν φθηνό ρεύμα και να βγάζουν και χρήματα», τονίζει ο δήμαρχος. «Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι το φυσικό αέριο. Να δούμε πώς θα ζεστάνουμε τα σχολεία», λέει ο δήμαρχος.
Γιάννης Κωνσταντάτος
Δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης
Ο Δήμος Ελληνικού από το 2020, οπότε και αντικατέστησε 8.000 λαμπτήρες με led και εγκατέστησε smart πλατφόρμα, η οποία δίνει τη δυνατότητα ελέγχου του φωτισμού όλης της πόλης, μείωσε την κατανάλωση ενέργειας για οδοφωτισμό 70%, όπως τονίζει ο δήμαρχος. Παράλληλα, έχει γίνει η αντίστοιχη αλλαγή και στον φωτισμό των κοινόχρηστων και αθλητικών χώρων μέσω σύμπραξης με ιδιώτη. Ο δήμος επίσης ενέταξε οκτώ συνολικά κτίρια, συμπεριλαμβανομένου του δημαρχείου, στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για δημόσια κτίρια, έτσι ώστε να επιτύχει την ενεργειακή αναβάθμισή τους. «Το μεγάλο μας πρόβλημα είναι το φυσικό αέριο που χρησιμοποιούμε για θέρμανση. Στο κολυμβητήριο του δήμου η θέρμανση το πρώτο εξάμηνο του 2021 μας στοίχισε 40.000 ευρώ και το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022 το κόστος θέρμανσης έφτασε τις 255.000».
ΛΟΝΔΙΝΟ
Ενεργοβόρα κτίρια και κρύα σπίτια
Το Λονδίνο μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας όπως άλλες πόλεις της Ευρώπης, ενώ τα κτίριά του πάσχουν στο θέμα της ενεργειακής απόδοσης πολύ περισσότερο από τα κτίρια σε άλλες χώρες. Επιδημιολόγοι περιμένουν φέτος αύξηση των ιατρικών προβλημάτων που θα προκληθούν από τη στέγαση σε υπερβολικά κρύα σπίτια στη Βρετανία, ενώ δήμοι και φιλανθρωπικοί οργανισμοί έχουν ξεκινήσει να σχεδιάζουν τη δημιουργία κοινόχρηστων θερμαινόμενων χώρων. Πρόκειται για βιβλιοθήκες, πνευματικά κέντρα και άλλους χώρους που θα ανοίξουν τις πόρτες τους σε όσους χρειάζονται ζέστη και μπορούν να φθάσουν έως τα σημεία αυτά.
ΜΑΔΡΙΤΗ
Επανάσταση ενάντια στα κυβερνητικά μέτρα
Η οδηγία της ισπανικής κυβέρνησης προς τους δήμους να μειώσουν τον φωτισμό για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας δεν έγινε δεκτή από τη δήμαρχο της Μαδρίτης, η οποία υποστήριξε ότι το μέτρο αυτό πλήττει τον τουρισμό και την κατανάλωση και δημιουργεί ανασφάλεια. Η ισπανική κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει εξαίρεση από τη συμμετοχή στην πανευρωπαϊκή αγορά ενέργειας, με αποτέλεσμα οι λογαριασμοί ενέργειας στη χώρα να είναι χαμηλότεροι από οπουδήποτε αλλού. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση όρισε ότι ο θερμοστάτης του κλιματισμού στα δημόσια κτίρια και στα καταστήματα δεν πρέπει να πέφτει κάτω από τους 27 βαθμούς και της θέρμανσης δεν πρέπει να ανεβαίνει πάνω από τους 19 βαθμούς.
ΜΟΝΑΧΟ
Διαγωνισμός οικονομίας με μπόνους στα νοικοκυριά
Στο Μόναχο από την 1η Οκτωβρίου ξεκινάει διαγωνισμός εξοικονόμησης ενέργειας. Οσα νοικοκυριά μειώσουν την κατανάλωσή τους σε σχέση με πέρυσι κατά 10%, θα λάβουν 50 ευρώ, ενώ όσα τη μειώσουν κατά 20% θα λάβουν 100 ευρώ. Το μέτρο αφορά τόσο την κατανάλωση ρεύματος όσο και φυσικού αερίου. Ο σκοπός του προγράμματος είναι να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες ως προς την ανάγκη εξοικονόμησης, αν και οι επικριτές του υποστηρίζουν ότι τα πλουσιότερα νοικοκυριά, που κατά κανόνα έχουν και τη μεγαλύτερη κατανάλωση, δεν πρόκειται να συγκινηθούν από το μέτρο αυτό. Το Μόναχο, όπως και πολλές άλλες γερμανικές πόλεις, θα σταματήσει τον νυχτερινό φωτισμό μνημείων.
ΠΑΡΙΣΙ
Κλειστές πόρτες, σκοτεινές βιτρίνες και χρήση ποδηλάτων
Από τον Ιούλιο, στη γαλλική πρωτεύουσα επιβάλλονται πρόστιμα στις επιχειρήσεις που έχουν ανοικτές πόρτες ενώ λειτουργεί ο κλιματισμός. Ως προς τη θέρμανση, οι θερμοστάτες στη Γαλλία βρίσκονται κατά μέσον όρο στους 21 βαθμούς και η οδηγία για φέτος είναι να χαμηλώσουν στους 19. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί στη γαλλική πρωτεύουσα περιλαμβάνουν το σβήσιμο βιτρινών καταστημάτων και την προσφορά κινήτρων σε εργαζομένους ώστε να ενθαρρυνθεί η χρήση ποδηλάτου και μέσων μεταφοράς και να εξοικονομηθεί ενέργεια στις μεταφορές. Η συνολική στρατηγική με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 10% μέσα σε δύο χρόνια αναμένεται να ανακοινωθεί σύντομα.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
