Το ούζο παράγεται κυρίως από απόσταξη αλκοόλης με αρωματικά βότανα και μπαχαρικά, με κύριο συστατικό τη γλυκάνισο, που του δίνει τη χαρακτηριστική του γεύση.

Η Λέσβος είναι ιδιαίτερα γνωστή για την παραγωγή ούζου, και αρκετές από τις πιο γνωστές μάρκες ούζου προέρχονται από το νησί.

Οι παραδοσιακοί οικογενειακοί αποστακτήρες έχουν μακρά ιστορία στην παραγωγή ούζου και πολλές από αυτές έχουν διατηρήσει τις παραδοσιακές μεθόδους απόσταξης.

Η διαδικασία παραγωγής περιλαμβάνει την απόσταξη των πρώτων υλών (κυρίως δημητριακά ή σταφύλια) μαζί με τα αρωματικά συστατικά. Το ούζο συνήθως περιέχει αλκοόλη 40-50% και σερβίρεται συνήθως με πάγο ή νερό, το οποίο προκαλεί την «ασαφή» εμφάνιση του ποτού, που είναι χαρακτηριστικό.

Το ούζο της Λέσβου έχει αναγνωριστεί και βραβευθεί για την ποιότητά του τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Η παραγωγή ούζου άρχισε να ανθίζει στη Λέσβο τον 19ο αιώνα καθώς την εποχή εκείνη το λιμάνι της Μυτιλήνης ήταν μεγάλο διαμετακομιστικό κέντρο με ανθηρό εξαγωγικό εμπόριο, από όπου εξάγονταν μεγάλες ποσότητες ούζου στην Κωνσταντινούπολη. Μετά το 1880 τα αποστακτήρια που λειτουργούσαν στο νησί έφταναν τα 18 στον αριθμό, ενώ στους επίσημους καταλόγους του κράτους για την περίοδο 1917-1918 καταγράφονται 17 αποστακτήρια. Η προέλευση της κουλτούρας της παρασκευής ούζου εντοπίζεται στους Έλληνες μετανάστες και πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα προερχόμενοι είτε από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας είτε από τις μικρασιατικές ακτές. Παραδοσιακά το ούζο της Λέσβου είναι προϊόν απόσταξης γεωργικής αλκοόλης εμπλουτισμένου με γλυκάνισο και μυρωδάτους σπόρους φυτών, με κάθε αποστακτήριο να έχει τη δική του συνταγή που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν δύο πιστοποιήσεις ΠΟΠ και ΠΓΕ, η μία με τίτλο «Ούζο Μυτιλήνης», που καλύπτει όλα τα πιστοποιημένα ούζο που παράγονται στο νησί και η άλλη με τον τίτλο «Ούζο Πλωμαρίου» που καλύπτει όλο το ούζο που παράγεται στο Πλωμάρι και στα γειτονικά του χωριά.

Το μυστικό για το καλό ούζο Λέσβου συνδυάζει αρκετούς παράγοντες που αφορούν τη διαδικασία παραγωγής και τα συστατικά. Ορισμένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία είναι:

Ποιότητα πρώτων υλών: Η ποιότητα του ούζου ξεκινά με την επιλογή των πρώτων υλών. Στη Λέσβο, οι παραγωγοί χρησιμοποιούν εκλεκτές πρώτες ύλες, όπως δημητριακά ή σταφύλια για τη βάση του αλκοόλ και γλυκάνισο και άλλα αρωματικά βότανα για τη γεύση.

Αρωματικά συστατικά: Ο γλυκάνισος είναι το κυριότερο αρωματικό συστατικό στο ούζο. Η ποικιλία του γλυκάνισου και η σωστή αναλογία με άλλα βότανα και μπαχαρικά παίζουν σημαντικό ρόλο στη γεύση του ούζου.

Παραδοσιακή διαδικασία απόσταξης: Η παραδοσιακή μέθοδος απόσταξης, που χρησιμοποιείται από πολλές οικογενειακές αποστακτήρες στη Λέσβο, συνήθως περιλαμβάνει την απόσταξη σε παραδοσιακούς χάλκινους άμβυκες. Αυτή η διαδικασία επιτρέπει τη σωστή εξαγωγή των αρωμάτων και των γεύσεων.

Χρόνος και τεχνική απόσταξης: Ο χρόνος και η τεχνική κατά τη διάρκεια της απόσταξης είναι κρίσιμοι για την επίτευξη της σωστής ισορροπίας μεταξύ της αλκοόλης και των αρωμάτων. Ο σωστός χρόνος απόσταξης βοηθά στην ανάπτυξη των χαρακτηριστικών γεύσεων του ούζου.

Ωρίμανση: Αν και το ούζο δεν είναι ποτό που ωριμάζει όπως το κρασί ή το ουίσκι, η ωρίμανση του ποτού σε κατάλληλες συνθήκες μπορεί να βελτιώσει την ποιότητά του. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη διατήρηση του ούζου σε κατάλληλες θερμοκρασίες και συνθήκες για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.