Ποιά είναι τα ιδιαίτερα  χαρακτηριστικά  της νοοτροπίας μας  που μας διαχωρίζουν  από τις άλλες τοπικές κοινωνίες ? Ο τρόπος ανάγνωσης αυτού του ερωτήματος ποικίλει . Τι και αν το κριτήριο της απάντησης αυτής οφείλει να είναι  καθαρά πολιτισμικό , στην πραγματικότητα  οι ίδιοι οι κάτοικοι του νησιού το ερμηνεύουν με ένα καθαρά αφελές ταξικό κριτήριο  . Οι μικροαστοί – <<αστοί >> πολίτες της Λέσβου  αρέσκονται να προβάλουν την κουλτούρα μας  ως μία κουλτούρα που κυριαρχεί ο πλούτος .

Ιστορικές ερμηνείες και δημόσιες παρουσιάσεις του νησιού μας ,αναδεικνύουν τους πύργους και τα  αρχοντικά σαν να ήταν όλο το νησί ένας τόπος γενικευμένης οικονομικής ευμάρειας. Από την άλλη , υπάρχει η αριστερή εκδοχή . Το νησί της αντίδρασης  ,το νησί του κόκκινου παρελθόντος ,το νησί της μόνιμης αλληλεγγύης . Και οι δύο εκδοχές είναι εξίσου άκρως συντηρητικές  και προσηλωμένες σε πολιτικές αξίες που δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν στην διαδικασία συλλογικής αυτογνωσίας . Επιπλέον είναι διχαστικές και εμφανώς εμποδίζουν στην επίτευξη μίας παραγωγικής γενικευμένης συλλογικότητας .

Η τοπική ιστορία πρέπει να ξαναγραφτεί από την αρχή. Χωρίς  ηθελημένες μονόπλευρες ερμηνείες, χωρίς πολιτικά φίλτρα . Οι μύθοι που αρέσκονται πολλοί να υποστηρίζουν είναι δογματικές εκδοχές στο ζήτημα ποια  είναι εν τέλη  η Λέσβος . Η Γεωγραφία σίγουρα δίνει μία απάντηση . Όμως και εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος για ένα αναχρονιστικό τοπικό ρομαντισμό .Και όμως η γεωγραφική θέση του νησιού μας ,διαχρονικά επηρεάζει . Μικρασιάτικες συνήθειες διατηρούνται ακόμη σε ένα αρκετά μεγάλο βαθμό . Μουσική ,

τοπική κουζίνα , πανηγύρια έχουν  την βάση της απέναντι πλευράς . Και όμως η απέναντι πλευρά , το Αϊβαλί  για παράδειγμα ήταν μία ένδοξη πόλη που κατοικούνταν κυρίως από κατοίκους της Λέσβου που είχαν μεταναστεύσει στην Μικρά Ασία .

Δεν θα παραλείψω να αναφέρω ένα βασικό ζήτημα . Το πώς εκτιμάμε την τοπική μας διάλεκτο. Αρκετοί  είναι εκείνοι που υποτιμούν η και σατιρίζουν τα Μυτιληνιά . Και όμως αυτή η υποτίμηση μεταστρέφεται προς τον ίδιο τους τον εαυτό. Δεν μπορώ να φανταστώ Κρητικούς και Κύπριους να αποστρέφονται την Κρητική ή την Κυπριακή διάλεκτο .  Ακόμη και τα  λαϊκά πανηγύρια ,αρκετά από αυτά ,έχουν αποκτήσει ένα φολκλορικό χαρακτήρα που δεν έχει καμία σχέση με τον χαρακτήρα του παρελθόντος.(βέβαια αυτές οι διαπιστώσεις δεν είναι για όλες τις περιπτώσεις . Αυθεντικές εκφράσεις και επαφή με τις ρίζες παρατηρούνται από αρκετούς )

ΛΕΣΒΟΣ

Και όμως το νησί μας ,ένα από τα ωραιότερα νησιά του Αιγαίου , έχει πολλές  αρετές . Και αυτές τις αρετές τις έχουν ενσωματώσει συνειδητά ή ασυνείδητα όλοι οι κάτοικοι του νησιού. Η αυθεντικότητα των Μυτιληνιών ξεχωρίζει από τους άλλους νησιώτες . Αυθεντικοί στην συμπεριφορά τους είτε πρόκειται να εκφράσουν την φιλοξενία στους επισκέπτες είτε πρόκειται να εκφράσουν την δυσφορία τους για συμπεριφορά των άλλων . Στο θέμα της κουλτούρας της  φιλοξενίας παρατηρείται κάτι μοναδικό . Είμαστε φιλόξενοι αλλά μέχρι ένα σημείο. Για παράδειγμα αρκετοί είναι οι συντοπίτες μου που τέλος Αυγούστου ομολογούν σιωπηλά – άντε ας φύγουν οι επισκέπτες….

Ένα βασικό χαρακτηριστικό που επηρεάζει την συμπεριφορά μας είναι το θρησκευτικό στοιχείο. Αυτό βέβαια έχει δύο όψεις. Η πρώτη εκδοχή είναι φυσικά η θετική . Η χριστιανική Λεσβιακή κουλτούρα, μας προσφέρει ευκαιρίες για την δημιουργία κλίματος ενότητας με ένα τρόπο πνευματικό και ουσιώδες . Η δεύτερη  εκδοχή είναι  ένας ανασταλτικός παράγοντας   για την προσωπική και συλλογική ανάπτυξη . Και όμως ο ουσιαστικός χριστιανισμός  και όχι ο τυπολατρικός – που έχει άμεση σχέση με υπερφυσικά σενάρια συνομωσίας- μπορεί να προσφέρει στην αναβάθμιση και στην ποιότητα αυτού του τόπου .

Ένα άλλο χαρακτηριστικό μας είναι  η σύζευξη λαϊκού και <<αστικού >> πολιτισμού . Όλοι οι κάτοικοι, ανεξαρτήτου μορφωτικού επιπέδου,  προσφέρουν στην έκφραση μίας Μυτιληνιάς πολιτισμικής κουλτούρας . Μίας κουλτούρας που ο πυρήνας της  είναι   μία διαχρονική καλοσύνη . Αυτή η καλοσύνη και η έκφραση της  πηγάζει από ένα βασικό ψυχολογικό παράγοντα. Την αγάπη όλων για τον τόπο μας . Βέβαια αυτό που μένει είναι η συνειδητοποίηση αυτής της σύζευξης . Μόνο με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να προβάλουμε την κουλτούρα και τον πολιτισμό μας και σε τρίτους παρατηρητές . Η ποικιλομορφία διαφορετικών χαρακτηριστικών των χωριών είναι μίας πρώτης ευκαιρίας αξιοποίησης και επίτευξης αυτού του στόχου .

Βέβαια δεν θα παραλείψουμε να αναφέρουμε ότι η φαντασιακή κοινότητα της Λέσβου εμπνέεται από ένα δημοκρατικό κλίμα . Οι Μυτιληνιοί είναι ένας <<λαός >> δημοκρατικός και αυτό το έχει αποδείξει διαχρονικά . Συναισθήματα αλληλεγγύης , δημοκρατικής ευαισθησίας και φιλελεύθερου πνεύματος έχουν εκφραστεί και εκφράζονται με την κάθε ιστορική ευκαιρία . Ένα είναι σίγουρο . Τον Μυτιληνιό δύσκολα μπορεί να τον ξεγελάσεις πολιτικά . Το λίκνο της Λεσβιακής δημοκρατίας είναι τα περίπτερα και τα καφενεία! Εκεί γίνονται οι πολιτικές αναλύσεις και οι πολιτικές προτάσεις – που πολλές από αυτές είναι σε μεγάλο ποσοστό ορθές .

Τέλος, η Μυτιληνιά νοοτροπία έχει ελάχιστα νησιωτικά στοιχεία . Βέβαια όλοι οι Μυτιληνιοί αγαπούν την θάλασσα , αλλά όλοι η Μυτιληνιοί δεν αντιμετωπίζουν το τόπο τους σαν να είναι νησί . Είναι η πατρίδα , μία πατρίδα που συμβολίζει ένα τόπο που περιλαμβάνει τα πάντα . Μία μικρή χώρα από μόνη της . Μία χώρα που όταν ψάχνεις θα βρεις αυτό που  θέλεις να σε εκφράζει.

ΛΕΣΒΟΣ

Το νησί μας δεν είναι ένας τόπος να τον νοσταλγείς . Είναι ένας τόπος για να τον ζεις . Η κάθε ημέρα σε αυτό  το νησί είναι μοναδική . Στο χέρι μας είναι να φτιάξουμε την καθημερινή μας πραγματικότητα . Άλλωστε αυτή η ποικιλομορφία που μας προσφέρει είναι μία πρώτης τάξης ευκαιρία για ισομερή ανάπτυξη . Ας ελπίσουμε ότι στο μέλλον αυτός ο τόπος θα αυξήσει τον πληθυσμό του . Αυτό θα μπορέσει να συμβεί με μία και μόνο προϋπόθεση. Την συνειδητοποίηση των χαρισμάτων  μας ,την ενεργοποίηση όλων για την επίτευξη του στόχου για ποιοτική αναβάθμιση της καθημερινότητας μας . Η αξιοποίηση όλων των παραγωγικών τομέων παραγωγής και η δημιουργία κουλτούρας εμπορίου και τουρισμού αλλά ανάδειξη των Μυτιληνιών πολιτισμικών προτύπων είναι  ικανά να βοηθήσουν να κάνουμε το επόμενο βήμα . Η νέα ιστορική εποχή είναι μπροστά μας ….

Γράφει ο Παύλος Αιβαλιώτης για το https://www.bestnews.gr/wp-admin/edit.php