Πραγματοποιήθηκαν το Σάββατο 27 Αυγούστου οι εκδηλώσεις μνήμης και τιμής στα θύματα της φασιστικής κατοχής το 1943, στη Δυτική Σάμο, που διοργάνωσαν η Πανσαμιακή Επιτροπή Ειρήνης και το Παράρτημα Σάμου της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ).

Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν από την πλατεία της Καστανιάς, όπου η Κούλα Καραμηνά, πρόεδρος του Παραρτήματος ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, στην ομιλία της έκανε σύντομη αλλά περιεκτική αναφορά στην ιστορία και τους αγώνες του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ στη Σάμο και στο χρονικό του φασιστικού εγκλήματος των μελανοχιτώνων Ιταλών φασιστών τον Αύγουστο του 1943, στα χωριά Λέκκα, Κοσμαδαίοι, Μαραθόκαμπο, με αποκορύφωμα της κτηνωδίας τους στη μαρτυρική Καστανιά όπου εκτέλεσαν 27 άνδρες από 15 έως 80 χρονών όλοι τους μέλη του ΕΑΜ και του εφεδρικού ΕΛΑΣ, που επιλέχτηκαν με κατάλογο που είχαν δώσει προδότες - δοσίλογοι της περιοχής.

Στη συνέχεια οι συγκεντρωμένοι περπάτησαν το μονοπάτι μέχρι τον τόπο της εκτέλεσης όπου σήμερα βρίσκεται ο μνημειακός χώρος. Εκεί έγιναν καταθέσεις στεφανιών από την Πανσαμιακή Επιτροπή Ειρήνης, το Παράρτημα ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ, την Ομάδα Γυναικών Καρλοβάσου της ΟΓΕ, το Εργατικό Κέντρο Σάμου και την Προοδευτική Κίνηση Γυναικών Σάμου (ΟΓΕ) και ακολούθησε προσκλητήριο νεκρών.

Αμέσως μετά -με ενδιάμεσο σταθμό το μνημείο του ΔΣΕ στη Λέκκα όπου κατατέθηκε στεφάνι- οι εκδηλώσεις μεταφέρθηκαν στην πλατεία Καρλοβάσου όπου πραγματοποιήθηκε αντιπολεμική - αντιιμπεριαλιστική συγκέντρωση. Στη συγκέντρωση απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό η γραμματέας του Εργατικού Κέντρου Σάμου Νανά Νικολάου, ενώ κεντρική ομιλήτρια ήταν η Έρη Ρίτσου, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) και μέλος της Γραμματείας της Πανσαμιακής Επιτροπής Ειρήνης.

Στην ομιλία της τόνισε μεταξύ άλλων: «Οι εκδηλώσεις μας για το φασιστικό έγκλημα του 1943 στη Δυτική Σάμο και την Καστανιά, δεν είναι μόνο ένα οφειλόμενο μνημόσυνο στους αγωνιστές πατριώτες που εκτελέστηκαν από τους φασίστες κατακτητές. Είναι για μας αναβάπτιση στις αξίες και τα ιδανικά μιας γενιάς που πέρασε από φωτιά και σίδερο, έδωσε χιλιάδες ζωές για να ανθρωπέψει η ζωή των επόμενων, ενέγραψε θεμελιώδεις παρακαταθήκες άσβηστες μέχρι "να πάρουν τα όνειρα εκδίκηση".

Είναι η αφετηρία των σημερινών αγώνων για μια νέα ζωή, χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς πολέμους, με τους ανθρώπους και τους λαούς να χτίζουν αδελφωμένοι τις μεγάλες ειρηνικές πολιτείες των σύγχρονων αναγκών μας.

Όταν αγαπητοί συναγωνιστές και φίλοι περπατάμε στο μονοπάτι της θυσίας των Καστανιωτών προς τον τόπο της εκτέλεσής τους και από κει μέχρι εδώ, σ’ αυτή τη διαδήλωση, διαβαίνουμε δεκαετίες, χρόνια δύσκολα γεμάτα θυσίες, αλλά και ενθουσιασμό και αισιοδοξία από την αναντίρρητη ιστορική αλήθεια ότι οι λαοί έχουν τη δύναμη να αλλάξουν μέσα σε λίγες ώρες τη ζωή τους και να οικοδομήσουν ένα ευτυχισμένο μέλλον, αρκεί να πιστέψουν στη δύναμή τους και να βρεθούν στο προσκήνιο της Ιστορίας».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο έγκλημα της ρίψης πυρηνικών βομβών από τις ΗΠΑ το 1945 και ενώ ο πόλεμος είχε ουσιαστικά λήξει, στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, που εγκαινίασαν την εποχή της απειλής ενός πυρηνικού πολέμου, με συνέπεια σήμερα 9 χώρες που έχουν στην κατοχή τους πυρηνικά όπλα να μπορούν να καταστρέψουν πολλές φορές τον πλανήτη. «Το φάσμα ενός γενικευμένου πολέμου με χρήση πυρηνικών -σημείωσε η ομιλήτρια - είναι σήμερα ένα υπαρκτό φριχτό ενδεχόμενο με αφορμή τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία ανάμεσα σε ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ από τη μια και τη Ρωσία από την άλλη, στο φόντο της οξυνόμενης αντιπαράθεσης ΗΠΑ - Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα».

Η Έρη Ρίτσου υπογράμμισε ακόμη μια φορά τις θέσεις της ΕΕΔΥΕ, του ελληνικού αντιιμπεριαλιστικού κινήματος, που «αγωνίζεται για:

• Να καταργηθούν τα πυρηνικά όπλα.

• Να απεμπλακεί η Ελλάδα από τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και πολέμους.

• Να καταργηθεί η Ελληνοαμερικανική Συμφωνία για τις Στρατιωτικές Βάσεις. Nα κλείσει η βάση της Σούδας και όλες οι βάσεις του θανάτου στη χώρα μας. Nα μη δημιουργηθεί καμία νέα ευρωατλαντική βάση και στρατιωτική υποδομή.

• Να μην εγκατασταθούν πυρηνικά στον Άραξο και οπουδήποτε αλλού στην Ελλάδα - να απαγορευτούν οι πυρηνικές δοκιμές και η παραγωγή κάθε είδους όπλων μαζικής καταστροφής

• Καμία συμμετοχή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στον πόλεμο της Ουκρανίας και γενικότερα σε ιμπεριαλιστικές αποστολές στο εξωτερικό, σε στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά άλλων λαών.

• Όχι στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς και τη διάταξη των Ενόπλων Δυνάμεων στην υπηρεσία του ΝΑΤΟ.

• Καμιά αλλαγή των συνόρων και των συνθηκών που τα καθορίζουν.

• Αποδέσμευση από τις λυκοσυμμαχίες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ».

Και κατέληξε: «Συνεχίζουμε και κλιμακώνουμε τον αγώνα μας!

Στον ιμπεριαλισμό καμιά υποταγή, η μόνη υπερδύναμη είναι οι λαοί, με αγώνες τιμάμε τους νεκρούς μας».