AegeanReport - Με αγάπη για το Βόρειο Αιγαίο! Ειδήσεις, παράδοση, πολιτική, καλλιτεχνικά, πολιτισμός.
Η Ανάσταση στη Χίο είναι συνυφασμένη με τον ρουκετοπόλεμο. Ένα ιδιαίτερο έθιμο με φανατικούς φίλους και επικριτές. Και αυτή τη χρονιά τα «συνεργεία» των ρουκετατζήδων της Παναγίας Ερειθιανής και του Αγίου Μάρκου έχουν προετοιμάσει τα «πολεμοφόδια» αλλά η οριστική απόφαση εάν θα στηθούν οι «ρουκετοσύρτες» θα ληφθεί την τελευταία στιγμή. Οι ομάδες αυτές τις ημέρες… παίζουν «κλέφτες και αστυνόμους» με τις Αρχές, έχουν στήσει τα «συνεργεία» σε μαντριά και ερημιές και περιμένουν το «Χριστός Ανέστη». Θεατές σε όλες τις προετοιμασίες είναι το αμερικανικό κινηματογραφικό συνεργείο του Ντάρεν Αρονόφσκι και η γερμανική σειρά ριάλιτι Γιόκο Γκέγκεν Κλαας – Ντας Ντούελ ουμ ντι Βελτ.
«Θα γίνει τελικά ο ρουκετοπόλεμος;» Αυτή είναι η ερώτηση που κυριαρχεί αυτές τις ημέρες στη «μυροβόλο Χίο». Η πληρότητα των ξενοδοχείων ξεπερνάει το 95% και το ερώτημα… μεγεθύνεται. Οι «ρουκετατζήδες» κρατούν στάση αναμονής και δεν απαντάνε. Ίσως η απάντηση να δοθεί αύριο το απόγευμα στον τοποθεσία Πετροκάραβο, εκεί που η φύση έχει «σκαλίσει» το δικό της καράβι σαν φόρο τιμής σε ένα νησί που, μαζί με άλλα καπετανονήσια μας, συνθέτει το παζλ της ναυτοσύνης. Εκεί, τα τελευταία χρόνια, το Μεγάλο Σάββατο πραγματοποιείται η παρέλαση των «ρουκετατζήδων» των δύο ενοριών. Ξεκινάνε από το Πετροκάραβο και στη θέση Γεφύρι χωρίζονται και πηγαίνει ο καθένας στην ενορία του, στο σημείο που είναι στημένοι τους «ρουκετοσύρτες» τους.
«Τα συνεργεία εργάζονται από τον Νοέμβριο για να βρουν τα πεύκα ώστε να τα κάνουν κάρβουνο. Μέσα από αυτό το έθιμο δημιουργούνται παρέες και χτίζονται σχέσεις ζωής. Οι παλαιοί ρουκετατζήδες συμβουλεύουν και προσέχουν τους νεότερους. Εφέτος πραγματοποιείται μεγάλο κυνηγητό. Μέσα στο Βροντάδο υπάρχουν 15 περιπολικά, λες και κάνουμε κάτι παράνομο. Περισσότερο επικίνδυνο είναι το κυνηγητό», δήλωσε στο www.kathimerini.gr ο Χριστόφορος Κριμιζής, παλαιός ρουκετατζής, περιφερειακός σύμβουλος και ανιψιός του ακαδημαϊκού επιστήμονα Σταμάτιου Κριμιζή, ο οποίος συμμετείχε σε διαστημικά προγράμματα της NASA. «Και ο θείος μου, όπως έχει πει, από μικρός ήταν ρουκετατζής και ακόμα παίρνει μέρος στην παρέλαση των ρουκετατζήδων. Εμείς μεγαλώσαμε με αυτό, στο κάρβουνο. Εάν δεν το ζήσεις δεν το καταλαβαίνεις».
Ο νόμος της… σιωπής και το μίγμα της ρουκέτας
Αυτές τις ημέρες στη «ναυτούπολη» του Βροντάδου επικρατεί ο… νόμος της σιωπής. Οι ρουκέτες είναι κατασκευασμένες και κρυμμένες σε απόμερες περιοχές. Υπάρχουν, περίπου, είκοσι συνεργεία, τα οποία τους τελευταίους μήνες έχουν δουλέψει σε κατοικίες ή σταύλους που βρίσκονται σε δύσκολα προσβάσιμα σημεία διότι η… συνταγή της ρουκέτας απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Το μίγμα με το οποίο γεμίζεται περιέχει νιτρικό κάλιο, κάρβουνο και θειάφι σε δοσολογία που την κρατάνε μυστική. Το κάρβουνο προέρχεται από ξύλο πεύκου, επειδή είναι πιο ελαφρύ και το κοπανάνε μέχρι να μετατραπεί σε πούδρα. Τα ρούχα γίνονται κατάμαυρα αλλά οι μητέρες ή οι σύζυγοι δεν γκρινιάζουν. Εξάλλου, πολλές από αυτές, όταν ήταν πιο μικρές, έπαιρναν μέρος στο ιδιαίτερο έθιμο το νησιού.
«Η μητέρα μου και η θεία μου ήταν ρουκετατζούδες. Έβαζαν τότε για ρουκετοσύρτες τα κουβούκλια από τα μνήματα που, εκείνη την εποχή, ήταν ξύλινα. Πολλά από τα μέλη της οικογένειας φτιάχνουν ρουκέτες. Είμαστε ποτισμένοι με το έθιμο των ενοριών μας. Αφήνεις τη δουλειά σου, ξοδεύεις χρόνο και χρήμα και σε κυνηγάνε και οι αστυνομικοί. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι μία εποχή τα πράγματα είχαν λίγο… ξεφύγει. Οι ρουκέτες ήταν τόσες πολλές που δεν προλάβαιναν να τις ρίξουν. Τώρα έχουν μειωθεί. Υπήρξαν και δυστυχήματα κατά την κατασκευή», μας είπε ο Πέτρος Μαθιούδης, ψάλτης στον Άγιο Γεώργιο Βροντάδων, ο οποίος όμως, παρά την… κληρονομιά, δεν ασχολήθηκε ποτέ με την κατασκευή ρουκετών.
Η ρουκέτα εξωτερικά αποτελείται από χοντρό χαρτί. Το μίγμα (γόμωση) «στοκώνεται» με ένα ειδικό μπρούτζινο εργαλείο ενώ με ένα ατσάλινο καρφί (παλιά προερχόταν από ελατήρια κρεβατιών) δημιουργείται μία τρύπα, στην οποία αργότερα θα μπει το φυτίλι. Για κάθε κουταλιά μίγματος απαιτούνται επτά χτυπήματα με το μπρούτζινο εργαλείο. Μία ρουκέτα χωράει 7-8 κουταλιές. Για να κατασκευαστεί μία ρουκέτα, συνολικά, απαιτούνται 40 λεπτά. Η κατασκευή «ταπώνεται» με σκληρό χαρτί για να μη φύγει το μίγμα και στερεώνεται στο ρουκετόξυλο. Τα ρουκετόξυλα έχουν ύψος ένα μέτρο και, ουσιαστικά, είναι αυτά που με τη βοήθεια της ρουκέτας θα διαγράψουν το βράδυ της Ανάστασης τη φωτεινή τροχιά.
Στη «ναυτούπολη» της Χίου τα περισσότερα από τα σπίτια που βρίσκονται στο… πεδίο βολής έχουν ντυθεί με συρματοπλέγματα. Το ίδιο και οι δύο εκκλησίες. Τα έξοδα για τα συρματοπλέγματα καλύπτονται από τις τοπικές αρχές. Υπάρχουν όμως και κάτοικοί, οι οποίοι, εξαιτίας των ζημιών που έχουν υποστεί τα σπίτιά τους, αντιδρούν και δεν θέλουν να συνεχιστεί ο ρουκετοπόλεμος». «Η αλήθεια είναι πως γίνονται και ζημιές σε σπίτια. Θα έπρεπε να αποζημιώνονται άμεσα. Κατά το παρελθόν υπήρχαν άνθρωποι που δεν αποζημιώθηκαν. Έχουν δίκιο», μας είπε ο 59χρονος Νίκος, παλιός ρουκετατζής, ο γιος του οποίου, καταξιωμένος επιστήμονας, συνεχίζει την παράδοση.
Ο… αφανής ρουκετατζής
Μπορεί ο χρόνος να μετράει αντίστροφα για την Ανάσταση αλλά, στο Βροντάδο, επικρατεί σιωπή. Τις προηγούμενες ημέρες οι ρουκετατζήδες συναντήθηκαν και διαδόθηκε ότι «αφού οι θιγόμενοι προσέφυγαν στη δικαιοσύνη δεν θα υπάρξουν ρουκέτες». «Η κατασκευή αυτοσχέδιου βεγγαλικού διώκεται από τον νόμο και είμαστε εκτεθειμένοι. Όμως το έθιμο υπάρχει στις ρίζες μας και προσπαθούμε να το διατηρήσουμε. Κάποτε κάθε πλευρά έριχναν 100.000 ρουκέτες. Τις μειώσαμε στις 10.000. Ο κόσμος αγκαλιάζει το έθιμο και αυτός είναι η δύναμή μας. Δεν έχουμε κάνει ποτέ Ανάσταση στην εκκλησία. Πάντα κάνουμε πάνω από τους ρουκετοσύρτες. Κανένας δεν θα σταματήσει τον ρουκετοπόλεμο. Ακόμα και επί καραντίνας πήγαμε και ρίξαμε για το καλό», δήλωσε στο kathimerini.gr ένα από τα «συνεργεία» του Αγίου Μάρκου.
Οι Ερειθιανούσοι έχουν κατασκευάσει το ομοίωμα του αφανούς ρουκετατζή, το οποίο είναι ντυμένο με ρούχα ναυτικού και πριν από την παρέλαση θα τον τιμήσουν με μία τελετή. Εξάλλου, πολλές φορές οι ρουκέτες γράφουν επάνω ονόματα ναυτικών που βρίσκονται αυτές τις ημέρες σε κάποιο «μπάρκο», μακριά από τις οικογένειές τους.
Οι «ρουκετοσύρτες» (κατασκευές όπου τοποθετούνται οι ρουκέτες) στήνονται σε σημεία απ΄ όπου οι ρουκετατζήδες μπορούν να σημαδέψουν τις εκκλησίες των «αντίπαλων» ενοριών. Κάθε «συνεργείο» διαθέτει πυροσβεστήρες και οι παλαιότεροι δίνουν συμβουλές για την αποφυγή ατυχημάτων. Όταν τους ρωτάμε εάν θα μπορούσε το έθιμο να «νομιμοποιηθεί», η απάντηση είναι αρνητική: «Θα χάσει την αίγλη του. Ήδη η δημοσιότητα έκανε ζημιά. Η μυστικότητα είχε τη δικιά της γοητεία».
Κάθε χρόνο, η επόμενη ημέρα της Αναστάσεως βρίσκει τα συνεργεία των αντίπαλων ενοριών να έχουν ενωθεί σε μία παρέα να μαζεύουν τα ρουκετόξυλα και να καθαρίζουν τον Βροντάδο. «Αυτό είναι το έθιμό μας», τονίζουν ενώ τα πειράγματα για τη νικήτρια ενορία της ιδιότυπης μάχης δίνουν και παίρνουν.
Ρουκετοπόλεμος με διεθνή κάλυψη
Ο ρουκετοπόλεμος αποτελεί κάθε χρόνο ένα από τα βασικά θέματα επικαιρότητας. Αυτή τη χρονιά στο Βροντάδο βρίσκονται δύο ξένα κινηματογραφικά συνεργεία.
Η αμερικανική ομάδα διαθέτει περισσότερα από 150 άτομα και έχει κατασκευάσει στο… πεδίο βολής ειδικές αλεξίσφαιρες κατασκευές ώστε, μέσα από αυτές, να πραγματοποιηθεί με ασφάλεια η κινηματογράφιση του ρουκετοπόλεμου. Πίσω από αυτό το συνεργείο βρίσκεται ο Αμερικανός σκηνοθέτης Ντάρεν Αρονόφσκι, η ταινία του οποίου πρωταγωνίστησε στα Όσκαρ (Η Φάλαινα).
Διαθέτει κάμερες 360ο και θερμικές ενώ η παραγωγή έχει ενοικιάσει ακόμα και χωράφια που βρίσκονται ανάμεσα στις δύο εκκλησίες προκειμένου τα συνεργεία της να κινούνται ελεύθερα και να έχουν καλές λήψεις.
Η κινηματογράφηση θυμίζει χολιγουντιανή υπερπαραγωγή (ειδικά μέτρα ασφάλειας, ρήτρες σιωπής για τους συμμετέχοντες κλπ) και, όπως λένε οι κάτοικοι του νησιού, προορίζεται για να προβληθεί στο Λας Βέγκας στη σκηνή μουσικής και ψυχαγωγίας MSGSphere.
Το δεύτερο συνεργείο προέρχεται από τη γερμανική σειρά ριάλιτι Γιόκο Γκέγκεν Κλαας – Ντας Ντούελ ουμ ντι Βελτ. Πρόκειται για σόου όπου οι μετέχοντες παίρνουν μέρος σε σκληρές προκλήσεις που πραγματοποιούνται σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Οι προετοιμασίες και στα δύο συνεργεία συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς ώστε να είναι έτοιμα το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου. Τον τελευταίο λόγο όμως θα τον έχουν τα συνεργεία της ρουκέτας καθώς από τη δική τους απόφαση θα εξαρτηθεί εάν και εφέτος θα ισχύσει αυτό που η λαϊκή μούσα έχει περιγράψει ως «… το θέαμα ήταν τρομερό σωστή πανωλεθρία χίλιες ρουκέτες κάηκαν χωρίς αμφιβολία».