"...Πέταξες κι εσύ σα στεριανό πουλί μακριά..."

Πέθανε ο Αρτέμης Γιαννίτσαρος, ο επιστήμονας, ο πανεπιστημιακός δάσκαλος, ο λογοτέχνης, ο άνθρωπος και ο λάτρης του Μεσοτόπου

Καλό ταξίδι αγαπητέ μας Αρτέμη...
Τώρα θα αγναντεύεις από τον Εξύμνο και πολύ ψηλότερα, τον αγαπημένο σου Ποδαρά και το Μεσότοπο που τόσο αγαπούσες...

Κουράγιο Άννα, Μαρία, Χρυσή, Κική...

Νεκτάριος Βακάλης
ΟΛΣΑ

Ο Αρτέμης Γιαννίτσαρος ο Ομότιμος Καθηγητής του τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, γεννήθηκε το 1938 στο Μεσότοπο της Λέσβου. Το 1956 αποφοίτησε από το Α΄Γυμνάσιο Αρρένων Μυτιλήνης και την ίδια χρονιά, μετά από εισαγωγικές εξετάσεις, γράφτηκε στο Φυσιογνωστικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου αποφοίτησε το 1961 με βαθμό “Άριστα”. Όλα τα χρόνια των σπουδών του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν υπότροφος του Ι.Κ.Υ.

Ακολούθησε η στρατιωτική του θητεία, ενώ τον Μάιο του 1964 διορίστηκε, ως βοηθός, στο Εργαστήριο Συστηματικής Βοτανικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Δεκέμβριο του 1968 υπέβαλε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο «Συμβολή εις την γνώσιν της χλωρίδος και βλαστήσεως της νήσου των Κυθήρων» και τον Μάιο του 1969 αναγορεύθηκε διδάκτωρ με βαθμό “Άριστα”. Το 1971 μετατάχθηκε σε θέση Επιμελητή του Βοτανικού Μουσείου του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι τον Ιούλιο 1982, οπότε μετά την εφαρμογή του Νόμου-Πλαίσιο για τα ΑΕΙ, εντάχθηκε σε θέση Λέκτορα του Τομέα Οικολογίας και Ταξινομικής, του Τμήματος Βιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ακολούθησαν οι εκλογές του στις βαθμίδες του Επίκουρου Καθηγητή (1986), του Αναπληρωτή Καθηγητή της Συστηματικής Βοτανικής (1991) και του Καθηγητή (2005).

Αφυπηρέτησε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών τον Αύγουστο του 2005 έχοντας ολοκληρώσει μία συνεπή εκπαιδευτική και ερευνητική θητεία σαράντα ενός ετών.

Στη διάρκεια της ακαδημαϊκής του θητείας ασχολήθηκε με την εκπαίδευση χιλιάδων φοιτητών του Φυσιογνωστικού, Βιολογικού και Φαρμακευτικού Τμήματος.

Καθοδήγησε την εκπόνηση διπλωματικών εργασιών φοιτητριών και φοιτητών του Τμήματος Βιολογίας και συμμετείχε σε τριμελείς συμβουλευτικές επιτροπές διδακτορικών διατριβών, σε αρκετές από αυτές ως επιβλέπων.
Έχει γράψει σειρά φοιτητικών βιβλίων, βοηθημάτων και εργαστηριακών οδηγών.
Ερευνητικά ασχολήθηκε με τη μελέτη της χλωρίδας διαφόρων περιοχών της Ελλάδας. Ασχολήθηκε επίσης με τη μελέτη της επιγενούς χλωρίδας της Ελλάδας και της χλωρίδας ανθρωπογενών και ανθρωποεπηρεαζόμενων βιοτόπων.
Έχει δημοσιεύσει πολλές πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει πλήθος ανακοινώσεων σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια.

Για πολλά χρόνια ήταν μέλος του Δ.Σ. και από τον Απρίλιο του 1990 μέχρι τον Ιανουάριο του 1999, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, της παλαιότερης περιβαλλοντικής οργάνωση της Ελλάδας.
Επίσης για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν ο Διευθυντής του Βοτανικού Κήπου του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του παλαιότερου βοτανικού κήπου από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους.

Συμμετείχε ως συνεργάτης στη συγγραφική ομάδα δύο τόμων της Εκπαιδευτικής Εγκυκλοπαίδειας της Εκδοτικής Αθηνών. Έχει γράψει ακόμη εκλαϊκευμένα, επιστημονικά κείμενα σε εφημερίδες και επετηρίδες της πατρίδας του, της Λέσβου, ενώ είχε την ευθύνη της έκδοσης στα "Μεσοτοπίτικα Νέα" έντυπο του συλλόγου του τόπου καταγωγής του την πρώτη πενταετία (1977 - 1982).

Από τα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με τη λογοτεχνία και την ποίηση. Έχει συγγράψει λογοτεχνικά και λαογραφικά κείμενα και ποιήματα. Το 2015 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Μικρή αυλή με τη ροδιά».

Η Ελληνική Βοτανική Εταιρεία, οργανώνοντας το 16ο Πανελλήνιο Συνέδριό της, από τις 10 έως και 13 Οκτωβρίου 2019, στο Ινστιτούτο Μεσογειακών & Δασικών Οικοσυστημάτων-ΕΛΓΟ -ΔΗΜΗΤΡΑ, Άλσος Συγγρού, Ιλίσια, βράβευσε κατά την έναρξη του συνεδρίου τον Αρτέμη Γιαννίτσαρο και του απένειμε τον τίτλο του Επίτιμου Μέλους της, αναγνωρίζοντας τη σημαντική επιστημονική και εκπαιδευτική του προσφορά και την πολύχρονη συμβολή του στη μελέτη της χλωρίδας της Ελλάδας.

Φωτογραφία: Ο Ιωάννης Μπαζός, ταμίας της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας παραδίδει την τιμητική πλακέτα στον Αρτέμη Γιαννίτσαρο, παρουσία του Παναγιώτη Δημόπουλου προέδρου της Εταιρείας -Καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας, Οικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών και του Γεωργίου Καρέτσου, δασολόγου - ερευνητή, πρώην Διευθύνοντα Συμβούλου και Προέδρου του Δ.Σ. ΕΛΓΟ Δήμητρα και νυν προέδρου του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας.

Ο ποιητής
Το ποίημα "Τα καΐκια" που είχε εμπνευστεί το μακρινό 1955, σε ηλικία 17 ετών, δείχνοντας από τότε την ευαισθησία του...

Σα θαλασσοπούλια ξεπετάξαν
ψες το βράδυ
και μ’ ολάνοιχτα πανιά στο λίγο αγέρα
κίνησαν αργοί, βουβοί διαβάτες
στο σκοτάδι,
τα θλιμμένα τα καΐκια,
πού ’ρθε σιγανά και σκέπασε τη μέρα.
Κι άφησαν μονάχη πάλι
τη μικρήν αγκάλη
σα γλαροφωλιά απ’ τη θάλασσα
δαρμένη,
βράχοι μόνο συντροφιά
στο έρημο ακρογιάλι,
μα στις αμμουδιάς τα φύκια
άσβηστη του γυρισμού η ελπίδα μένει.
Πέταξες κι εσύ σα στεριανό πουλί
μακριά μου
κι άφησες σαν ψεύτικο ακρογιάλι
τώρα
αμμουδιές και σκορπισμένα φύκια
στην καρδιά μου
με σβησμένες τις ελπίδες
να γυρίσεις σαν θα σ’ εύρισκεν
η μπόρα.
Αχ! Ας ήμουν ρημαγμένο,
μαύρο περιγιάλι,
ν’ απαντέχω κάποιες βάρκες
να γυρίσουν,
καραβάκι εσύ να ’ρχόσουν ένα βράδυ,
πάλι
την καρδιά μου σαν αχτίδες
τ’ αναμμένα σου φανάρια να
φωτίσουν.

Αρτέμης Γιαννίτσαρος
Μυτιλήνη 7 Μαΐου 1955

«Μικρή αυλή με τη ροδιά»
Έπρεπε να περάσουν πάνω από 60 χρόνια για να εκδώσει, παρακινούμενος ουσιαστικά από φίλους και γνωστούς λογοτέχνες που διέκριναν την αξία του, τη «Μικρή αυλή με τη ροδιά» σε εικονογράφηση της ζωγράφου και προέδρου της Λεσβιακής Παροικίας, Καίτης Μεσσηνέζη, τα πενήντα οκτώ ποιήματα που μοιράστηκε στη δύση της ζωής του, με όλους μας αποκαλύπτοντας έτσι ποιος κρυβόταν πίσω από τον Α. Εξυμνιώτη, όπως υπέγραφε τόσα χρόνια...Τα πενήντα απ’ αυτά, είχαν γραφεί στα πρώτα εφηβικά του χρόνια, μαθητής ακόμα στη Μυτιλήνη. Τα υπόλοιπα, όντας καθηγητής της Συστηματικής Βοτανικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Διευθυντής του Βοτανικού Κήπου του ίδιου Πανεπιστημίου.

…μικρές χαρές μου πρώτες,
Ας ήτανε σαν τότες,
Που ήμαστε παιδιά;...