Η ασφάλεια τροφίμων, όπως και η ασφάλεια του νερού, αν και είναι κομβικά ζητήματα για τη δημόσια υγεία, υποτιμώνται συστηματικά. Τις περισσότερες φορές θυμόμαστε την ανάγκη ελέγχων στα τρόφιμα ή το νερό μόνο εκ των υστέρων. Συνήθως όταν έχουμε κρούσματα μαζικών τροφικών δηλητηριάσεων ή λοιμώξεων που οφείλονται σε κατανάλωση μολυσμένης τροφής ή μόλυνσης στο δίκτυο ύδρευσης.

Η πιο πρόσφατη περίπτωση είναι τα μαζικά κρούσματα οξείας γαστρεντερίτιδας, με συμπτώματα δηλητηρίασης, στην κατασκήνωση στο Γραμματικό. Για την υπόθεση διατάχθηκε εισαγγελική έρευνα. Η ιδιοκτήτρια της κατασκήνωσης επιμένει ότι δεν πρόκειται για δηλητηρίαση, ενώ οι γονείς παιδιών που νοσηλεύθηκαν διατηρούν αμφιβολίες.
Μαζικές γαστρεντερίτιδες και τροφικές δηλητηριάσεις: Σήμερα στο Γραμματικό, χθες στη Λαμία

Είχε προηγηθεί η μαζική τροφική δηλητηρίαση δεκάδων μαθητών και μαθητριών σε εφτά σχολεία της Λαμίας, μετά την κατανάλωση μολυσμένων σχολικών γευμάτων.

Ό,τι ακολούθησε, αποτυπώνει ανάγλυφα την αναγκαιότητα και τις αδυναμίες του συστήματος ελέγχων τροφίμων.
Σύλλογος υπαλλήλων ΕΦΕΤ: «Σε οριακή κατάσταση το σύστημα ελέγχου των τροφίμων στη χώρα μας»

Τους κινδύνους για την ασφάλεια τροφίμων, που εγκυμονεί η χρόνια υποστελέχωση των δημόσιων ελεγκτικών μηχανισμών επισημαίνει ο Σύλλογος Μονίμων Υπαλλήλων του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ).

«Οι διατροφικές κρίσεις που έρχονται όλο και πιο συχνά στο φως το τελευταίο διάστημα, αποδεικνούν άλλη μια φορά ότι το σύστημα ελέγχου των τροφίμων στη χώρα μας έχει φτάσει σε οριακό σημείο», δηλωνουν οι εργαζόμενοι του ΕΦΕΤ σε πρόσφατη ανακοίνωσή τους.
Καμπανάκια κινδύνου που δεν εισακούονται

Όσα καταγγέλλουν αξίζει να μας προβληματίσουν, αφού θυμίζουν άλλες καταγγελίες δημόσιων λειτουργών σε κρίσιμους τομείς, οι οποίες αγνοήθηκαν επιδεικτικά. Θυμίζουν επίσης πώς το κράτος μεταθέτει θέματα δημόσιας υγείας και ασφάλειας είτε στην εταιρική-ιδιωτική πρωτοβουλία, είτε στην ατομική ευθύνη.

«Οι διατροφικές κρίσεις που έρχονται όλο και πιο συχνά στο φως, αποδεικνούν ότι το σύστημα ελέγχου των τροφίμων στη χώρα μας έχει φτάσει σε οριακό σημείο»,

«Σε μια εποχή που η ακρίβεια είναι το κύριο πρόβλημα για όλους και η ανάγκη για ασφαλές και φθηνό τρόφιμο είναι μεγαλύτερη, αυτό που προωθείται είναι ο αυτοέλεγχος των επιχειρήσεων τροφίμων και όχι ο επίσημος έλεγχος των αρμόδιων αρχών», επισημαίνουν χαρακτηριστικά οι υπάλληλοι του ΕΦΕΤ.
Χρόνια υποστελέχωση

Οι κρατικές υπηρεσίες που ασχολούνται με τον έλεγχο των τροφίμων, αντί να ενισχύονται εδώ και μια δεκαετία απαξιώνονται. Ως αποτέλεσμα, δυσκολεύονται πλέον σοβαρά να επιτελέσουν το έργο τους, σημειώνουν οι εργαζόμενοι του ΕΦΕΤ. Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι ο ΕΦΕΤ λειτουργεί με μόλις το 50% του προσωπικού. Από τις 488 οργανικές θέσεις που προβλέπονται, υπηρετούν μόλις 254 εργαζόμενοι.

Οι αποχωρήσεις τα τελευταία χρόνια ξεπερνούν τις 80, ενώ οι προσλήψεις την τελευταία 12ετια είναι μηδενικές. «Η έλλειψη προσωπικού απειλεί άμεσα τους ελέγχους της αγοράς τροφίμων στην χώρα μας και συνεπώς, απειλεί άμεσα την υγεία των καταναλωτών» δηλώνει ο πρόεδρος του συλλόγου υπαλληλων του ΕΦΕΤ Κώστας Γιαννούκος.
Xωρίς επιθεωρητές για έλεγχο τροφίμων Ιόνιο και Αιγαίο

Σε σημαντικές Περιφερειακές Διευθύνσεις, αρμόδιες για τον έλεγχο δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων τροφίμων, υπηρετεί αριθμός επιθεωρητών μικρότερος από τα δάχτυλα του ενός χεριού: Περιφέρεια Πελοποννήσου 2 επιθεωρητές, Βόρειου Αιγαίου 3 επιθεωρητές και Κρήτης 6 επιθεωρητές.

Σε αρκετές περιοχές δεν υπάρχουν καν τοπικές υπηρεσίες του ΕΦΕΤ. Ενδεικτικά, δεν έχει συσταθεί περιφερειακή διεύθυνση του ΕΦΕΤ στη Στερεά Ελλάδα – με έδρα τη Λαμία, εκεί όπου βρισκόταν το «ένοχο» εργοστάσιο των μολυσμένων σχολικών γευμάτων.

Η έλλειψη προσωπικού απειλεί άμεσα τους ελέγχους της αγοράς τροφίμων

Αλλες περιφέρειες που δεν έχουν καν υπηρεσίες ελέγχου για την ασφάλεια τροφίμων είναι η Δυτική Μακεδονία (Κοζάνη), τα Ιόνια Νησιά (Κέρκυρα) και το Νότιο Αιγαίο (Σύρος).
Στο βάθος…ιδιωτικοποίηση

Η χρηματοδότηση του ΕΦΕΤ από τον κρατικό προϋπολογισμό δεν επαρκεί για την κάλυψη ούτε των πάγιων εξόδων λειτουργίας του. Το 2023 δεν έφτασε καν για την κάλυψη της μισθοδοσίας των εργαζομένων, αφού δόθηκε μόνο το 50% του προβλεπόμενου προϋπολογισμού.

Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι πίσω από τη χρόνια υποστελέχωση, υποχρηματοδότηση και συρρίκνωση του ΕΦΕΤ κρύβονται σχέδια ιδιωτικοποίησης. Θυμίζουν ότι προβλέπεται από την ευρωενωσιακή νομοθεσία και προωθείται η παραχώρηση ελεγκτικού έργου σε ιδιώτε

πηγη