Ο εκλογικός νόμος 4406/2016 προβλέπει κατάργηση του «μπόνους» των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα και υπολογισμό των κοινοβουλευτικών εδρών που αντιστοιχούν σε καθένα από τα κόμματα, τα οποία συγκεντρώνουν τουλάχιστον 3% επί των έγκυρων ψήφων.

Η χώρα μπήκε και επίσημα από σήμερα, μετά την προκήρυξη των εκλογών στις 21 Μαΐου, σε προεκλογική περίοδο. Οι εκλογές θα διεξαχθούν με τον νόμο της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, δηλαδή με απλή αναλογική, ενώ οι επόμενες κάλπες (το αργότερο στις 2 Ιουλίου, όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης) θα στηθούν με τον νέο νόμο, τον οποίο ψήφισε η σημερινή κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, που παραπέμπει στο σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής και φυσικά ευνοεί το πρώτο κόμμα.

Με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, προκειμένου να υπάρξει πλειοψηφία 151 εδρών δεν απαιτείται μόνο εκλογικό ποσοστό πάνω από 50% για τον σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά και κάποιο μικρότερο, ανάλογα με τη μη αντιπροσωπευόμενη ψήφο (ανάλογα το ποσοστό των κομμάτων που έμειναν εκτός Βουλής). Η απλή αναλογική καθιστά δύσκολη τη μονοκομματική πλειοψηφία, χωρίς όμως να σημαίνει ότι το πρώτο κόμμα μπορεί εύκολα να αγνοηθεί στον σχηματισμό κυβέρνησης, ιδίως όταν στα τελικά αποτελέσματα προηγείται με μεγάλη διαφορά.

Ο εκλογικός νόμος 4406/2016 προβλέπει κατάργηση του «μπόνους» των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα και υπολογισμό των κοινοβουλευτικών εδρών που αντιστοιχούν σε καθένα από τα κόμματα, τα οποία συγκεντρώνουν τουλάχιστον 3% επί των έγκυρων ψήφων στην εκάστοτε εκλογική αναμέτρηση.

«Για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300», αναφέρει χαρακτηριστικά ο νόμος 4406/2016. Με άλλα λόγια, οι έδρες των κομμάτων υπολογίζονται ως εξής: ποσοστό εκλογών/100x300 (αρ. βουλευτών)=έδρες. Αν για παράδειγμα ένα κόμμα λάβει 30% θα έχει συνολικά 90 έδρες. Σημειωτέον ότι η στρογγυλοποίηση πηγαίνει πάντα προς το προηγούμενο ακέραιο.

Κατ’ άλλους η απλή αναλογική, οδηγεί σε παρατεταμένη ακυβερνησία και κατ’ άλλους η απλή αναλογική είναι το πιο δημοκρατικό εκλογικό σύστημα.

Τι γίνεται με τις αδιάθετες έδρες

Όσες έδρες στο τέλος της κατανομής παραμείνουν αδιάθετες λόγω της στρογγυλοποίησης, πηγαίνουν στους συνδυασμούς με τα μεγαλύτερα υπόλοιπα. «Αν το άθροισμα των ως άνω ακέραιων μερών των πηλίκων υπολείπεται του αριθμού 300, τότε παραχωρείται, κατά σειρά, ανά μία έδρα και ως τη συμπλήρωση αυτού του αριθμού στους σχηματισμούς, των οποίων τα πηλίκα εμφανίζουν τα μεγαλύτερα δεκαδικά υπόλοιπα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο 4406/2016.

Διερευνητικές εντολές

Μετά την ολοκλήρωση καταμέτρησης των ψήφων της πρώτης εκλογικής αναμέτρησης, ακολουθεί η διαδικασία των διερευνητικών εντολών. Σύμφωνα με το άρθρο 37 του Συντάγματος που ορίζει τη διαδικασία, «αν κανένα κόμμα δεν διαθέτει την απόλυτη πλειοψηφία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει στον αρχηγό του κόμματος που διαθέτει τη σχετική πλειοψηφία διερευνητική εντολή για να διακριβωθεί η δυνατότητα σχηματισμού Kυβέρνησης που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Bουλής.

Αν δεν διαπιστωθεί αυτή η δυνατότητα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέχει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος και εάν δεν τελεσφορήσει και αυτή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει διερευνητική εντολή στον αρχηγό του τρίτου σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμματος. Kάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Aν οι διερευνητικές εντολές δεν τελεσφορήσουν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλεί τους αρχηγούς των κομμάτων και, αν επιβεβαιωθεί η αδυναμία σχηματισμού Kυβέρνησης που να έχει την εμπιστοσύνη της Bουλής, επιδιώκει το σχηματισμό Kυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας αναθέτει στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Eπικρατείας ή του Aρείου Πάγου ή του Eλεγκτικού Συνεδρίου το σχηματισμό Kυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή».

Ενισχυμένη αναλογική στις δεύτερες κάλπες

Στις επόμενες εθνικές εκλογές (επειδή δεν συγκέντρωσε 200 και πλέον θετικές ψήφους Βουλευτών ο νόμος που κατέθεσε η ΝΔ), θα ισχύσει το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που ψήφισε η σημερινή Βουλή.

ΠΗΓΗ