Τα θανατηφόρα, παρατεταμένα κύματα καύσωνα που χτύπησαν περιοχές της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης τον Ιούλιο θα ήταν «πρακτικά αδύνατο» να καταγραφούν χωρίς την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από μερικές ημέρες.

Η ανάλυση από το δίκτυο World Weather Attribution, μια συμμαχία επιστημόνων που διεξάγει αναλύσεις για να προσδιορίσει τον τρόπο με τον οποίο η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας επηρεάζει τα ακραία καιρικά φαινόμενα, εξέτασε δεδομένα καιρού και προσομοιώσεις μοντέλων για να συγκρίνει το κλίμα όπως είναι σήμερα, με αύξηση της θερμοκρασίας περίπου 1,2 βαθμούς Κελσίου από τα τέλη του 1800, με το κλίμα του παρελθόντος.

Τα αποτελέσματα ήρθαν με μια απογοητευτική υπενθύμιση: Τα κάποτε ασυνήθιστα κύματα καύσωνα όχι μόνο συμβαίνουν, αλλά γίνονται όλο και πιο συνηθισμένα.

«Αυτοί οι καύσωνες δεν είναι σπάνιοι στο σημερινό κλίμα», είπε σε συνέντευξή της η Friederike Otto, εκ των επικεφαλής της ομάδας και κλιματολόγος στο Imperial College του Λονδίνου. «Αυτό που με εκπλήσσει είναι ότι ο κόσμος δηλώνει τόσο έκπληκτος. Είναι ακριβώς αυτό που περιμέναμε να δούμε».

Όχι ότι υπάρχει κάτι συνηθισμένο σχετικά με τις υψηλές θερμοκρασίες που επιμένουν σε μεγάλες περιοχές του πλανήτη αυτό το καλοκαίρι, συντρίβοντας τα προηγούμενα ρεκόρ, απειλώντας τις καλλιέργειες και την άγρια ​​ζωή και θέτοντας κινδύνους για την υγεία δεκάδες εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε μέρα.

Αλλά, τουλάχιστον επιστημονικά, είπε η Otto, τα ευρήματα ενισχύουν μια αυξανόμενη συναίνεση μεταξύ των ερευνητών: Όσο θερμότερος γίνεται ο κόσμος, τόσο πιο πιθανό είναι οι περιοχές να αντιμετωπίσουν καταστροφικά κύματα καύσωνα, ισχυρότερες καταιγίδες και άλλες καταστροφές που προκαλούνται από το κλίμα.

Η Otto και ερευνητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία προσπάθησαν να ποσοτικοποιήσουν την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στα κύματα καύσωνα που εκτυλίχθηκαν νωρίτερα αυτό το μήνα σε τρεις περιοχές: τις Νοτιοδυτικές ΗΠΑ και τμήματα του Μεξικού, τη νότια Ευρώπη και μια περιοχή της Κίνας.

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα και τις προσομοιώσεις που συγκρίνουν το σημερινό κλίμα με το παρελθόν, εξέτασαν περιόδους του Ιουλίου, όταν η ζέστη ήταν πιο έντονη σε κάθε περιοχή – 18 ημέρες στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες και τμήματα του Μεξικού, μια εβδομάδα στη νότια Ευρώπη και 14 ημέρες στην Κίνα.

Τελικά, διαπίστωσαν ότι τα κύματα καύσωνα που έπληξαν τη Νοτιοδυτική και τη Νότια Ευρώπη δεν θα είχαν σχεδόν καμία πιθανότητα να συμβούν σε έναν κόσμο χωρίς κλιματική αλλαγή. Το κινεζικό κύμα καύσωνα ήταν περίπου 50 φορές πιο πιθανό λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, σύμφωνα με τη μελέτη, ενώ τα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική ήταν τουλάχιστον 1.000 φορές πιο πιθανά.

Τα ευρήματα δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί από ομοτίμους, δεδομένου του γρήγορου χρονοδιαγράμματος κάτω από το οποίο ολοκληρώθηκε η μελέτη, αλλά η ομάδα χρησιμοποίησε ένα σύνολο μεθόδων αξιολογημένων από ομοτίμους επιστήμονες για να αναλύσει λεπτομερώς το αποτύπωμα της κλιματικής αλλαγής σε κάθε μέρος.

Τα τελευταία χρόνια, η ομάδα έχει χρησιμοποιήσει τέτοιες μεθόδους για να εντοπίσει δεκάδες κύματα καύσωνα, ακραίες βροχοπτώσεις, τυφώνες, ξηρασίες και πλημμύρες που έγιναν πιο πιθανές ή πιο έντονες από την κλιματική αλλαγή. Ορισμένα, όπως το κύμα καύσωνα του Βορειοδυτικού Ειρηνικού του 2021 που σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους, βρέθηκε επίσης ότι είναι «πρακτικά αδύνατο» να σημειωθεί σε έναν κόσμο που δεν έχει αλλάξει από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Όσο ασυνήθιστα κι εάν ήταν στο παρελθόν τα κύματα καύσωνα αυτού του μήνα, γίνονται ολοένα και πιο συνηθισμένα.

Κύματα καύσωνα όπως αυτά που μελέτησαν οι επιστήμονες έχουν τώρα περίπου 1 στις 15 πιθανότητες να συμβούν κάθε χρόνο στη Βόρεια Αμερική, περίπου 10% πιθανότητα να συμβούν κάθε χρόνο στη νότια Ευρώπη και περίπου 20% πιθανότητα να συμβούν κάθε χρόνο Κίνα.

Σε κάθε περίπτωση, η ομάδα διαπίστωσε ότι οι ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έκαναν το κύμα καύσωνα πιο ζεστό από ό,τι θα ήταν διαφορετικά: περίπου 2,5 βαθμούς Κελσίου θερμότερο ήταν το ευρωπαϊκό κύμα καύσωνα, 2 βαθμούς Κελσίου θερμότερο ήταν το κύμα στη Βόρεια Αμερική και 1 βαθμό Κελσίου θερμότερος ήταν ο καύσωνας στην Κίνα.

Οι ερευνητές που πραγματοποιήσαν τη μελέτη δήλωσαν ότι δεν εξέτασαν συγκεκριμένα τον ρόλο του κλίματος του Ελ Νίνιο που αναπτύχθηκε αυτό το καλοκαίρι και είναι γνωστό ότι ενισχύει τις θερμοκρασίες και αλλάζει τα καιρικά μοτίβα. Αλλά υπογράμμισαν ότι τα κλιματικά μοντέλα αντιπροσωπεύουν τέτοιες παραλλαγές και ότι όποιο ρόλο και αν παίζει το Ελ Νίνιο στα κύματα καύσωνα της ξηράς ωχριά σε σύγκριση με αυτόν της θερμαινόμενης ατμόσφαιρας.

«Αν και το Ελ Νίνιο τροφοδοτεί τους αριθμούς, το σήμα παραμένει το ίδιο», είπε η Mariam Zachariah, ερευνήτρια στο Imperial College του Λονδίνου, εκ των συγγραφέων της μελέτης. «Το σήμα της κλιματικής αλλαγής είναι εμφανές». Και πέρα από τα στοιχεία, είπε, αυτό που αποκαλύφθηκε τον Ιούλιο «είναι πόσο ευάλωτες είναι οι κοινωνίες μας σε αυτές τις αλλαγές».

Ήδη, σημείωσε η επιστημονική ομάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν καταγράψει πολλούς θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη, συμπεριλαμβανομένων μεταναστών που προσπαθούν να περάσουν τα σύνορα από το Μεξικό. Περισσότεροι θάνατοι έχουν αναφερθεί και στην Ισπανία, την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στην Κίνα. Οι εισαγωγές σε νοσοκομεία έχουν αυξηθεί καθώς οι ασθενείς με θερμοπληξία αναζητούν επείγουσα περίθαλψη, οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους έχουν υποκύψει στις υψηλές θερμοκρασίες και η αδυσώπητη ζέστη έχει προκαλέσει εκρήξεις στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.

«Υπογραμμίζει την ανάγκη για τα συστήματά μας να προσαρμοστούν πολύ πιο γρήγορα, επειδή οι κίνδυνοι αυξάνονται πολύ πιο γρήγορα», δήλωσε η Julie Arrighi, διευθύντρια του Κέντρου Κλίματος του Ερυθρού Σταυρού Ερυθράς Ημισελήνου, το οποίο εργάζεται για τη μείωση των επιπτώσεων των ακραίων καιρικών φαινομένων στο ευάλωτα άτομα.

Η Arrighi είπε ότι οι ηγέτες σε τοπικό και εθνικό επίπεδο πρέπει να υιοθετήσουν «μια πολιτισμική αλλαγή» στον τρόπο που προσεγγίζουν την υπερβολική ζέστη και τους κινδύνους της. Καθώς τα κύματα καύσωνα επιδεινώνονται και γίνονται πιο συνηθισμένα, είναι σημαντικό να ενισχυθούν και τα συστήματα προειδοποίησης, να αναπτυχθούν σχέδια που προσφέρουν στους ανθρώπους δροσερά μέρη για να διαφύγουν από τους καύσωνες και να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των ηλεκτρικών δικτύων, των προμηθειών νερού και των συστημάτων υγείας.

Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν αναφέρει με αυξανόμενη σιγουριά ότι όχι μόνο οι άνθρωποι τροφοδοτούν πιο έντονα ακραία καιρικά φαινόμενα σε όλο τον πλανήτη, αλλά και ότι η συχνότητα και η σοβαρότητα τέτοιων καταστροφών είναι πιθανό να επιδεινωθούν με τον καιρό.

Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη και από κορυφαίους επιστήμονες του κλίματος παγκοσμίως, ανέφερε στην πιο πρόσφατη έκθεσή της ότι «είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα θερμά ακραία άκρα (συμπεριλαμβανομένων των κυμάτων καύσωνα) έχουν γίνει πιο συχνά και πιο έντονο στις περισσότερες χερσαίες περιοχές από τη δεκαετία του 1950».

Εν τω μεταξύ, επισήμανε, οι περιπτώσεις ακραίου ψύχους «έχουν γίνει λιγότερο συχνές και λιγότερο σοβαρές».

Σε προηγούμενη έκθεση, η IPCC υπογράμμισε ότι τα επεισόδια έντονης ζέστης «θα συνεχίσουν να αυξάνονται» σε όλο τον κόσμο. Ακόμα κι αν οι άνθρωποι καταφέρουν να συγκρατήσουν την αύξηση της θερμοκρασίας της Γης σε έως και 1,5 βαθμό Κελσίου – τον πιο φιλόδοξο στόχο που τέθηκε στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα το 2015 – τα ακραία φαινόμενα θερμότητας θα πολλαπλασιαστούν στο εγγύς μέλλον.

Εάν ο κόσμος δεν μπορεί να σταματήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη, το πρόβλημα θα επιδεινωθεί. «Σε σχέση με τις σημερινές συνθήκες, οι αλλαγές στην ένταση των ακραίων φαινομένων θα ήταν τουλάχιστον διπλάσιες με την υπερθέρμανση στους 2 (βαθμούς Κελσίου) και τετραπλάσιες στους 3 (βαθμούς Κελσίου), σε σύγκριση με τις αλλαγές στους 1,5 (βαθμούς Κελσίου),» έγραψε η IPCC.

Ακόμη και χωρίς να λάβουμε υπόψη την τελευταία μελέτη, οι καύσωνες που έχουν κατακλύσει μέρη του πλανήτη τις τελευταίες εβδομάδες έχουν προσφέρει ένα σημαντικό γύρο στοιχείων για το πόσο βαθιά αλλάζουν τα πράγματα.

Οι επιστήμονες επισήμαναν ότι ο περασμένος Ιούλιος θα είναι ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ. Μέρα με τη μέρα, τα ρεκόρ για τη μέση ετήσια παγκόσμια θερμοκρασία καταρρίπτονται.

Όπως και στα προηγούμενα κύματα καύσωνα, όπως αυτό που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 60.000 ανθρώπους σε ολόκληρη την Ευρώπη το περασμένο καλοκαίρι, υπάρχει ένα συνεχές ερώτημα: Εάν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής σε όλο τον κόσμο μπορούν να κινηθούν αρκετά γρήγορα – ή μπορούν να συγκεντρώσουν τους πόρους – για να βοηθήσουν όσους κινδυνεύουν περισσότερο να αποφύγουν τη πιο θανατηφόρα μορφή ακραίων καιρικών συνθηκών.

«Τα καλά νέα για τους καύσωνες είναι ότι γνωρίζουμε πολλές διαφορετικές προσαρμογές που μπορούν να βοηθήσουν», δήλωσε η Jane Baldwin, επίκουρη καθηγήτρια της επιστήμης των συστημάτων της Γης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Irvine. «Τα άσχημα νέα είναι ότι υπάρχουν ακόμα πολλά που δεν τα έχουμε εκμεταλλευτεί».

Η Otto είναι ανένδοτη ότι τα τρομακτικά κύματα καύσωνα των τελευταίων εβδομάδων, αν και δεν είναι πλέον σπάνια σε έναν πλανήτη που θερμαίνεται, δεν αντιπροσωπεύουν την τελική κατάσταση. «Δεν ξέρουμε ποιο είναι το νέο φυσιολογικό όσο συνεχίζουμε τις εκπομπές αερίων. Δεν είμαστε σε σταθερό κλίμα», τόνισε.

Μέχρι να μειωθούν κατακόρυφα οι ανθρώπινες εκπομπές, τα ρεκόρ θερμοκρασίας θα συνεχίσουν να πέφτουν. Τα κύματα καύσωνα θα γίνουν πιο άγρια ​​και πιο παραγωγικά, προσφέροντας μόνο μια γεύση από δυνητικά θερμότερες καταστάσεις.

«Δεν θα είναι αυτά ακραία φαινόμενα στο μέλλον», επισήμανε η Otto. «Αυτή θα μπορούσε να είναι ακόμη και μια κρύα χρονιά σε σχέση με τα επόμενα καλοκαίρια. Δεν είναι αυτό που πρέπει να συνηθίσουμε. Θα πρέπει να συνηθίσουμε τα χειρότερα».

Το άρθρο του Μπράντι Ντενίς βραβευμένου με Pulitzer δημοσιογράφου, ειδικός σε θέματα που αφορούν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, δημοσιεύθηκε στο The Washington Post.

ΠΗΓΗ