Η Μαρία Βαμβαδλιώτου, 75 ετών σήμερα, δούλεψε στον τσουρχανά για δέκα χρόνια.
«Από 13 χρόνων παιδί μέχρι τα 22», λέει.
«Πολλή δουλειά. Κλώθαμε την τρίχα στα λανάρια, δεκάδες λινάρια η κάθε μια. Πολλές ώρες…».

Ο Γιώργος Βουρλής, επίσης εργαζόμενος για πολλά χρόνια, περιγράφει την παραγωγή των «τσουπιών» και των 50μετρων διαδρόμων που εξάγονταν σε Θάσο, Πελοπόννησο, Κρήτη. Εκεί γνώρισε και τη μετέπειτα γυναίκα του.

Θυμάται και την απόπειρα εκσυγχρονισμού: «Μέχρι και νάιλον φέρανε για ύφανση για να μειώσουν το κόστος… αλλά μάταια. Τα φυγοκεντρικά εργοστάσια παραγωγής ελαιολάδου δεν χρειάζονταν τσουπιά. Αυτό ήταν. Έκλεισε ο τσουρχανάς».

Η Ειρήνη Γούναρη, 83 ετών, σύζυγος του τελευταίου ιδιοκτήτη Ηρακλή Γούναρη, περιγράφει μια «κατάσταση πανηγυριού». Σε περιόδους αιχμής δούλευαν πάνω από 100 κάτοικοι, εκ των οποίων πάνω από 70 γυναίκες.
«Τα φυγοκεντρικά εργοστάσια απαξίωσαν την παλιά μέθοδο παραγωγής λαδιού… πάει, ερήμωσε», λέει.

Η προοπτική αναβίωσης

Η Τούλα Μακρέλλη, πρόεδρος της ΑΜΚΕ Visit Agiasos, πιστεύει ότι ο τσουρχανάς μπορεί να ξαναζήσει.
Όχι για να παράξει ξανά τσουπιά και ταγάρια, αλλά ως σύγχρονος χώρος ανάδειξης της παράδοσης και της βιομηχανικής ιστορίας του χωριού.

Η ΑΜΚΕ καταγράφει τις μαρτυρίες των εν ζωή εργαζομένων.
«Ελάχιστα τέτοια εργοστάσια έχουν σωθεί με τον εξοπλισμό τους» λέει.
Προτείνει τη χρήση του χώρου για εκπαίδευση στην παραδοσιακή υφαντική και ως χώρο πολιτισμού.

«Έχουμε έναν σημαντικό χώρο βιομηχανικής αρχαιολογίας.
Ας μην τον χάσουμε», καταλήγει.

ΠΗΓΗ