Η φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη όπως τη γνωρίζαμε, ως ένα πλέγμα διεθνώς συμφωνημένων κανόνων είναι πλέον και θεσμικά νεκρή. Το δόγμα που ισχύει σήμερα, είναι ο πόλεμος χωρίς όρια, χωρίς κανόνες και χωρίς τον παραμικρό σεβασμό για τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, τον οποίο έχει καταντήσει κουρελόχαρτο.

Τα παραπάνω διαπιστώνει ένας από τους πλέον «καλά πληροφορημένους» γεωπολιτικούς αναλυτές, ο 76άχρονος βρετανός πρώην διπλωμάτης Άλαστερ Κρουκ (Alastair Crooke). Έχοντας διατελέσει επί 30 έτη υψηλόβαθμο στέλεχος της μυστικής υπηρεσίας πληροφορίων ΜΙ6, γνωρίζει όσο λίγοι τα μέσα και τα έξω των διεθνών σχέσεων.

Ο Κρουκ έχει τη φήμη του «κατασκόπου από τη Δύση που γνώρισε το Ισλάμ», με κομβικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραηλινών, την περίοδο της δεύτερης Ιντιφάντα.

Ως βετεράνος πράκτορας πλέον, διευθύνει το Conflicts Forum, think tank γεωπολιτικής με έδρα τη Βηρυτό που έχει στόχο να χτίσει γέφυρες συνεννόησης μεταξύ των δυτικών ηγετών και του πολιτικού Ισλάμ. Ανήκει στις φωνές που ασκούν έντονη κριτική στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ και είναι πιο κοντά σε αυτό που αποκαλούμε «πολύ-πολικό κόσμο», διατηρώντας επαφές με την Κίνα, τη Ρωσία και το Ιράν. Ακόμα και αν ο ρόλος του Άλαστερ Κρουκ είναι αμφιλεγόμενος, οι αναλύσεις του είναι πάντα καίριες και ψύχραιμες.

Στην τελευταία του παρέμβαση μιλάει για τη «νέα εποχή της κυριαρχίας δια του εξαναγκασμού», που «κινείται γρήγορα και τα διαλύει όλα». Πρόκειται για το πολιτικό δόγμα του λαϊκιστικού συντηρητισμού της Δύσης, όπως τον εκπροσωπούν εθνικιστές-λαϊκιστές ηγέτες, αλλά και οι μεγιστάνες της αμερικανικής τεχνολογικής ελίτ.
Κυριαρχία δια του καταναγασμού

Σιγά-σιγά, αλλά με βροντερά βήματα, αλλαγές λαμβάνουν χώρα στη Δύση. Ένα νέο πολιτικό δόγμα έχει ριζώσει: Η δυτική συντηρητική (και νεότερη ηλικιακά) λαϊκιστική σκέψη αναδομείται ως κάτι πιο σκληρό, πιο μοχθηρό και λιγότερο συναισθηματικό ή ανεκτικό.

Το λεγόμενο σχέδιο της «παγκόσμιας τάξης βασισμένης σε κανόνες» (αν υπήρξε ποτέ πραγματικά πέρα από τα λόγια) έχει καταστραφεί. Τα ηθικά όρια απορρίπτονται ως «αδύναμος» «ηθικός σχετικισμός». Στόχος είναι ο αιφνιδιασμός και η παράλυση του αντιπάλου.

Παράλληλα, μια βαθιά αλλαγή συντελείται στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ και του Ισραήλ: η σκόπιμη παραβίαση των κανόνων για να προκαλέσουν σοκ. Να κινούνται γρήγορα και να καταστρέφουν. Τους τελευταίους μήνες, εκτός από τη Γάζα το Ισραήλ έχει εξαπολύσει στρατιωτικές επιθέσεις στη Δυτική Όχθη, το Ιράν, τη Συρία, το Λίβανο, την Υεμένη, το Κατάρ και την Τυνησία.
Σοκ και δέος

Τον Ιούνιο οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, δύο πυρηνικές δυνάμεις βομβάρδισαν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις ενός κράτους που έχει υπογράψει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης Πυρηνικών – με τις ευλογίες της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΟΑΕ).

Αυτό το φαινόμενο της «γρήγορης δράσης και της καταστροφής» ήταν σαφώς εμφανές όταν το Ισραήλ, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, εξαπέλυσε την αιφνιδιαστική επίθεσή του στο Ιράν στις 12 Ιουνίου. Ήταν επίσης εμφανές στην γραφειοκρατική ταχύτητα που εξέπληξε πολλούς, καθώς τα τρία ευρωπαϊκά κράτη μέλη της «Διεθνούς Πυρηνικής Συμφωνίας του Ιράν» (JCPoA), η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία, ενεργοποίησαν τον μηχανισμό «snap back», επαναφέροντας όλες τις κυρώσεις κατά του Ιράν, παραμερίζοντας κάθε διπλωματική προσπάθεια από την πλευρά του.

Οι κυρώσεις του μηχανισμού «snapback» επιβλήθηκαν εσκεμμένα, καθώς από τις 18 Οκτωβρίου και μετά λήγει και επισήμως το πλαισιο για Πυρηνική Συμφωνία.

Ενώ η Ρωσία και η Κίνα θεωρούν την τακτική του «snapback» που ενορχήστρωσε η ΗΠΑ ως παράνομη, διαδικαστικά ελαττωματική και, από τη δική τους οπτική γωνία, ως «πράξη» που νομικά δεν έλαβε ποτέ χώρα, η πραγματικότητα είναι τρομακτική. Κατευθύνει το Ιράν αμείλικτα προς ένα τελεσίγραφο των ΗΠΑ και του Ισραήλ, σύμφωνα με το οποίο είτε θα υποκύψει πλήρως στις ΗΠΑ, είτε θα αντιμετωπίσει μια συντριπτική στρατιωτική επίθεση.

Αυτό το νέο δόγμα εξουσίας προέκυψε από μια Δύση που βρίσκεται σε οικονομική κρίση. Καθώς όμως γεννήθηκε μέσα από την απελπισία, είναι πολύ πιθανό να αποτύχει. Ωστόσο, η ευρύτερη δυτική κρίση της «αντίθεσης στην καθεστηκυία τάξη», δεν είναι αποτέλεσμα μιας «αντεπίθεσης της λευκής αντίδρασης», όπως πιστεύουν πολλοί προοδευτικοί ή τεχνοκράτες.
Η παγκόσμια τάξη της «συνάινεσης του Νταβός» κατέρευσε

Ο Κρουκ, επικαλείται τον πολιτικό επιστήμονα και συγγραφέα, Τζουλιάνο Ντα Έμπολι και την ανάλυσή τους στους Financial Times, για το «Πώς οι άρχοντες της τεχνολογίας και οι λαϊκιστές άλλαξαν τους κανόνες της εξουσίας».

«Μέχρι πρόσφατα οι οικονομικές ελίτ, οι επενδυτές, οι επιχειρηματίες και οι διευθυντές μεγάλων εταιρειών βασίζονταν σε μια πολιτική τάξη τεχνοκρατών — ή επίδοξων τεχνοκρατών — από τη Δεξιά και την Αριστερά. Μετριοπαθείς, λογικοί, σχεδόν αξεχώριστοι μεταξύ τους, κυβερνούσαν τις χώρες τους με βάση τις αρχές της φιλελεύθερης δημοκρατίας, σύμφωνα με τους κανόνες της αγοράς, μερικές φορές μετριάζοντάς τους με κοινωνικές παραμέτρους. Αυτή ήταν η συναίνεση του Νταβός», γράφει ο Ιταλο-ελβετός αναλυτής.

Ο Κρουκ, προσθέτει, ότι η κατάρρευση του παγκόσμιου φιλελευθερισμού και των ψευδαισθήσεών του, μαζί με την τεχνοκρατική δομή διακυβέρνησής του, απλώς επιβεβαίωσε — στα μάτια των νέων ελίτ — ότι η τεχνοκρατική σφαίρα των «ειδικών» δεν ήταν ούτε ικανή, ούτε γειωμένη στην πραγματικότητα.

Έτσι, η «στρατηγική ομπρέλα» της Διεθνούς Τάξης με Βάση τους Κανόνες έχει τελειώσει. Η νέα εποχή είναι μια εποχή εξαναγκαστικής κυριαρχίας – είτε από το Ισραήλ είτε από τις ΗΠΑ. Αυτή η δοξασία επικεντρώνεται στην ισραηλινή «κυριαρχία» – στην οποία οι άλλοι λογικά πρέπει να «υποταχθούν». Αυτό θα επιτευχθεί είτε με οικονομική είτε με στρατιωτική πίεση. Και συμβολίζεται από την αλλαγή της ονοματολογίας στις ΗΠΑ από Υπουργείο Άμυνας σε «Υπουργείο Πολέμου».
Μασκ και Τραμπ

«Οι νέες αμερικανικές τεχνολογικές ελίτ, οι Μασκ, οι Ζούγκερμπεργκ και οι Σαμ Άλτμαν αυτού του κόσμου, δεν έχουν τίποτα κοινό με τους τεχνοκράτες του Νταβός. Η φιλοσοφία τους δεν βασίζεται στην αποτελεσματική διαχείριση της υπάρχουσας τάξης, αλλά, αντίθετα, σε μια ανεξέλεγκτη επιθυμία να τα ανατρέψουν όλα. Η τάξη, η σύνεση και ο σεβασμός των κανόνων είναι ανάθεμα για όσους έχουν κάνει όνομα κινούμενοι γρήγορα και καταστρέφοντας τα πάντα», εξηγεί ο Ντα Έμπολι.

Οι άρχοντες της τεχνολογίας μοιάζουν περισσότερο με εθνικιστές-λαϊκιστές ηγέτες (τους Τραμπ, τους Νετανιάχου, τους Μπεν Γκβιρ και Σμότριτς αυτού του κόσμου). Με διαφορετικό τρόπο, συγγενεύουν περισσότερο με τη φατρία των Ευαγγελιστών, από την οποία προέκυψε ο Τσάρλι Κερκ, παρά με τις φυλές των τεχνοκρατών του Νταβός, τις οποίες περιφρονούν.

in.gr