Αυτήν την Κυριακή 30 Οκτωβρίου γυρίσαμε τα ρολόγια μας μια ώρα πίσω. Στη Σάμο όμως αυτήν την ημέρα οι δείχτες πηγαίνουν δύο χρόνια πριν. Στις 30 Οκτωβρίου 2020.
Η ώρα ήταν 13.51 μιας όμορφης Παρασκευής, σχεδόν καλοκαιρινής ημέρας. Ο Οκτώβρης ήταν ήπιος και οι υψηλές θερμοκρασίες κρατούσαν τον κόσμο έξω. Υπήρχαν όμως κι αυτοί που μιλούσαν για μπουνάτσες ύποπτες που προμήνυαν σεισμό. Αρκετές φορές είχε ακουστεί εκείνες τις μέρες κυρίως από τους παλιότερους. Άλλοι θα θυμηθούν αργότερα τα συνεχή αλυχτίσματα σκυλιών και τσακαλιών. Η προαίσθησή τους θα επιβεβαιωθεί με τον τραγικότερο τρόπο.
Στις 13.51 και ενώ πάρα πολλοί μαθητές είναι εντός των σχολικών κτιρίων ή μόλις έχουν σχολάσει και βρίσκονται στους δρόμους, ο Εγκέλαδος θα επιτεθεί στο νησί της Σάμου με επίκεντρο 19 χιλιόμετρα βορείως του νησιού, στον κόλπο της Εφέσου. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών θα αναφέρει ότι το μέγεθός του ήταν 6,7 της κλίμακας Ρίχτερ ενώ το USGS θα αναφέρει ότι ήταν 7,0. Σύμφωνα με την κλίμακα Μερκάλι ο σεισμός κατατάσσεται επίσημα στο επίπεδο VIII (8 με μέγιστο το 12) είναι δηλαδή «καταστροφικός».
Η ένταση του σεισμού είναι τόσο μεγάλη που γίνεται αισθητή στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Στη Σάμο οι άνθρωποι πανικόβλητοι προσπαθούν να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον. Γονείς αναζητούν τα παιδιά τους, τους ηλικιωμένους γονείς τους, τους φίλους και συγγενείς τους ενώ έρχεται η πρώτη ειδοποίηση από την Πολιτική Προστασία.
Στις 14:15 η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (μέσω του αριθμού έκτακτης ενημέρωσης 112) αποστέλλει το πρώτο μήνυμα: «Μείνετε μακριά από τις ακτές. Παρακολουθείτε ΜΜΕ. Κίνδυνος υψηλού κυματισμού λόγω σεισμικής δόνησης». Μισή ώρα μετά, στις 14:45, θα έρθει και δεύτερο μήνυμα από το 112: «Αποφύγετε επικίνδυνα κτίρια. Καταφύγετε σε ανοικτό ασφαλή χώρο. Μην τηλεφωνείτε άσκοπα. Σεισμός στη Σάμο». Πρόκειται για την πρώτη ανάλογη προειδοποίηση για τσουνάμι στην Ευρώπη.
Τι έχει μεσολαβήσει όμως αυτή την μισή ώρα; Τσουνάμι πλήττει το νησί με μέγιστο ύψος αυτό που καταγράφηκε στον Άγιο Νικόλα Σάμου, ανατολικά του Καρλοβάσου, όπου το ύψος έφτασε τα 3,35 μέτρα. Στην πόλη της Σάμου το τσουνάμι σχεδόν «εξαφανίζει» την παραλιακή οδό και τα νερά της θάλασσας μπαίνουν με ορμή προς τον εμπορικό δρόμο. Τα τσουνάμι θα είναι 3 αφού ακολούθησαν άλλα δύο που έφτασαν σε ύψος 1,9 μέτρα και προκάλεσαν πολύ μεγάλες ζημιές σε καταστήματα και οικίες. Το πρώτο κύμα έφτασε 13 λεπτά μετά τον σεισμό και το δεύτερο και μεγαλύτερο 33 λεπτά μετά το σεισμό. Ήταν το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο μετά από αυτό που προκλήθηκε από τον σεισμό της Αμοργού το 1956.
Κάτοικοι και φορείς προσπαθούν να κάνουν μια πρώτη αποτίμηση της κατάστασης μέσα σε κλίμα πανικού. Παρά την ένταση του σεισμού η πρώτη αίσθηση είναι ότι το νησί «άντεξε» καθώς αναφέρονται μόνο μερικοί τραυματισμοί.
Μέχρι που… Μέχρι την στιγμή που η φήμη ότι δύο παιδιά αγνοούνται, παγώνει το νησί, παγώνει τη χώρα ολόκληρη. Κατά την επιστροφή τους από το σχολείο, τοίχος κτιρίου καταρρέει καταπλακώνοντας τους δύο μαθητές. Οδός Μνησάρχου 7. Η αγωνιώδης προσπάθεια να ανευρεθούν ξεκίνησε λίγο μετά τον σεισμό. Το στίγμα από το κινητό του αγοριού κατευθύνει τις προσπάθειες συνεργείου της Πυροσβεστικής που σπεύδει στο σημείο. Το πιο εφιαλτικό σενάριο δυστυχώς επιβεβαιώνεται. Δύο νέα παιδιά, η Κλαίρη και ο Άρης, θα είναι τα μόνα θύματα του σεισμού στη Σάμο. Μια αφόρητη σιγή καλύπτει το νησί. Ένας βουβός θρήνος που εξαφανίζει την προσωπική απώλεια του καθενός, ως επί το πλείστον υλική, για να σταθεί με σεβασμό δίπλα στο θλιβερό μαντάτο, να σταθεί ευλαβικά δίπλα στους γονείς και τις οικογένειες των δύο παιδιών.
Η τελευταία πράξη γράφηκε την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου όταν κατεδαφίστηκε το κτίριο, μέρος του οποίου κατέρρευσε καταπλακώνοντας τα δύο παιδιά.
Ο σεισμός της Σάμου αποκτά δύο ονόματα. Κλαίρη και Άρης, Άρης και Κλαίρη. Δύο χρόνια μετά αυτό δεν έχει αλλάξει… Μόνο τα όνομα της οδού έχει πια αλλάξει σε «Μαθητών Άρη και Κλαίρης»…
Στο διάστημα της διετίας οι τεράστιες ζημιές που προκλήθηκαν κυρίως στα σχολεία και τις εκκλησίες του νησιού δεν έχουν ακόμη αποκατασταθεί. Σε εκκρεμότητα είναι ακόμη και πολλές περιπτώσεις αποζημιώσεων για τους κατοίκους που έχασαν τα σπίτια τους ή αυτά υπέστησαν μεγάλες ζημίες.
Δρόμοι και λιμάνια μετρούν πληγές. Τα βυρσοδεψεία στο Καρλόβασι κατέρρευσαν σε μεγάλο βαθμό ενώ το λιμάνι υπέστη ρηγματώσεις και καθιζήσεις. Στο Βαθύ πάρα πολλά πετρόκτιστα κτίρια καταστράφηκαν κυρίως στο Άνω Βαθύ, στο Πυθαγόρειο αρχαία αγγεία έσπασαν στο Αρχαιολογικό Μουσείο ενώ ρωγμή δημιουργήθηκε στο πόδι του Κούρου στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Μεγάλες υλικές ζημιές σε σπίτια, καταστήματα, σχολεία, σε 64 ναούς και σε μνημεία. Από τις 44 σχολικές μονάδες του νησιού οι 11 κρίνονται προσωρινά ακατάλληλες Ακολούθησαν εκατοντάδες μετασεισμοί για αρκετές εβδομάδες μετά τον κύριο σεισμό. Σύμφωνα με επιστήμονες του Tμήματος Γεωλογίας του Eθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίοι πραγματοποίησαν παραθαλάσσιες και υποθαλάσσιες έρευνες, ολόκληρο το νησί ανυψώθηκε από τον σεισμό έως και 35 cm (μέγιστη ανύψωση στην περιοχή Αγίου Ισίδωρου στη νοτιοδυτική Σάμο).
Δύο χρόνια μετά εκατοντάδες μαθητές παραμένουν σε κοντέινερ. Οι σχολικές μονάδες δεν έχουν ακόμη αποδοθεί στον μαθητικό πληθυσμό ενώ με πολύ αργούς ρυθμούς προχωρά και η αποκατάσταση των ζημιών στους Ιερούς Ναούς. Οικογένειες δεν έχουν λάβει τις αποζημιώσεις τους όπως και πολλοί επαγγελματίες. Οι χρηματοδοτήσεις στη Σάμο υπήρξαν υψηλές, οι διαδικασίες χρονοβόρες και οι θύμησες παραμένουν ισχυρές.
Η Σάμος βρήκε τον βηματισμό της. Είναι το ένστικτο επιβίωσης που βοηθά πάντα τους τόπους να το κάνουν. Εξάλλου είναι μονόδρομος. Η ζωή προχωρά και οι άνθρωποι οφείλουν να το σέβονται αυτό.
Δύο χρόνια μετά και όσο αφορά το θέμα της απώλειας των ανθρώπινων ζωών, δυστυχώς η δικαστική εξουσία θεώρησε ότι η δίκη έπρεπε να πάρει αναβολή για ακόμα ένα χρόνο (πρώτη αναβολή) και να εκδικαστεί στις αρχές Οκτώβρη 2023 (τρία χρόνια μετά). Προφανώς θα υπάρχουν πολύ σοβαρότερες υποθέσεις να εκδικαστούν για να δοθεί τόσο μεγάλης διάρκειας αναβολή.
Οι υποδομές θα αποκατασταθούν. Τα σχολεία θα λειτουργήσουν, το ίδιο και οι ναοί. Κάθε χρόνο η ανάμνηση θα είναι όλο και πιο μακρινή, κάποτε θα γίνει ασαφής. Μα πάντα θα υπάρχει αυτό το δρομάκι να μας θυμίζει τι στ’ αλήθεια είναι καταστροφικό, τι δεν επουλώνεται ποτέ:
«Μαθητών Άρη και Κλαίρης»…
Αιωνία σας η μνήμη… παιδιά μας…
ΠΗΓΗ: samostoday.gr
